အမွတ္စဥ္(၃၄) {နာမ္အဓိပၸါယ္၊ စိတၱအဓိပၸါယ္၊ ေစတသိတ္ကအဓိပၸါယ္၊ နာမကၡႏၶာ ၄-ပါး၊ နာမ္ျဖစ္ေပၚပံု၊ စိတ္နဲ႔ဦးေႏွာက္၊ စိတ္ဆိုတာ ...}

အခန္း (၃)

နာမ္တရားကို ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္း

လူဆိုတာ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ရပ္ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့အရာ ျဖစ္တာမို႔ ႐ုပ္ရဲ႕ အေၾကာင္းကို ေလ့လာ သံုးသပ္ၿပီးတဲ့ေနာကမွာ နာမ္လို႔ေခၚတဲ့ သဘာ၀တရားကို ေလ့လာသံုးသပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

နာမ္္အဓိပၸါယ္

 “နာမ္” ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ပါဠိ “နာမ” ဆိုတဲ့ ေ်၀ါဟာရကို ျမန္မာမႈ ျပဳထားတာျဖစ္တယ္၊ “အာ႐ံုရွိရာသို႔ ညြတ္ကိုင္းျခင္း” လို႔ အဓိပၸါယ္ရွိတယ္၊ အာ႐ံုဘက္သို႔ ဦးလွည့္ၿပီး ေနာတက္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီသဘာ၀တရားကို နာမ-ဆိုတဲ့ အမည္ ပညတ္ တင္ၿပီးေတာ့ ေခၚထားတာ။

နာမ- “နာမ္” လို႔ဆိုတဲ့ ဒီစကားလံုးကို အဂၤလိပ္လို ‘mind’လုိ႔ျပန္ရင္ သာမာန္အားျဖင့္ ၿခံဳငံုမိမယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္၊ ႐ုပ္ခႏၶာကိုယ္ႀကီးကို ‘body’ လို႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ အသိစိတ္ကို ‘mind’ လို႔ ျပန္မယ္ဆုိလို႔ရွိရင္ ဒီကေန႔ ေခတ္မွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ ‘Mind, body’ ဆိုတာ ၿခံဳငံုမိၿပီေတာ့ သြားမယ္၊ သို႔ေသာ္ Mind လို႔ ဆိုတဲ့အရာကို ဗုဒၶျမတ္စြာက စိတ္ရယ္, ေစတသိတ္ရယ္လို႔ (၂)မ်ိဳး ခြဲၿပီး ေဟာထားတယ္။

စိတၱအဓိပၸါယ္

စိတ္ဆိုတာ ပါဠိစကား ‘စိတ’ၱ ဆိုတဲ့ စကားလံုးက ‘တ’ ၀မ္းကပူ တစ္လံုးကို ေဖ်ာက္ၿပီးေတာ့ ‘စိတ္’ လို႔ ျမန္မာလူမ်ိးေတြက အသံုးျပဳၾကတယ္၊ ဘာသာမျပန္ဘဲနဲ႔ ‘စိတၱ-စိတ္’ လို႔ ပါဠိ စကားလံုး ကိုပဲ ျမန္မာမႈ ျပဳၿပီးေတာ့ သံုးလာခဲ့တာ၊ ေရွးယခင္ ကတည္းက ေရွးျမန္မာလူႀကီးေတြ အဘိဓမၼာကို သင္ၾကားတဲ့ အခါ စိတၱ- စိတလို႔ပဲ လြယ္လြယ္ကူကူ တစ္လံုးတည္းနဲ႔ မွတ္လို႔လါယ္ေအာင္ သံုးခဲ့ၾကတယ္။

 ဒီကေန႔ေခတ္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္းဟာ စိတ္ဆိုတာကို သိေနၾကၿပီး ျမန္မာစကားလံုး လိုျဖစ္ေနၿပီ၊ သို႔ေသာ္ စိတ္ဆိုတာ ပါဠိေ၀ါဟာရက လာသည့္အတြက္ ပါဠိအဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္နဲ႔ပဲ မွတ္သားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပါဠိအဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုတာက ‘စိတၱ’ ဆိုတဲ့ မူရင္းစကားလံုးကို “အာရမၼဏံ စိေႏၱတီတိ စိတၱံ”  အာရမၼဏံ - အာ႐ံုကို၊ စိေႏၱတိ - ႀကံစည္တက္ သိတက္၏၊ ဣတိ တသၼာ-ထို႔ေၾကာင့္၊ စိတၱံ- စိတၱမည္၏၊ အာ႐ံုကို သိတက္ ႀကံစည္တက္ေသာေၾကာင့္ စိတ္၊ ဆိုလိုတာက အာ႐ံုကို ရယူတက္တဲ့သေဘာေလးကို ေျပာတာ၊ ဒီေတာ့ စိတ္အေၾကာင္းကို သိခ်င္လို႔ရွိရင္ အာ႐ံုဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို သိဖို႔ လိုလာတယ္။

ဒါကို မေျပာခင္ နာမ္အေၾကာင္းေလးေတြကို နည္းနည္းေျပာမယ္၊ နညမ္သည္ စိတ္ရယ္ ေစတသိတ္ရယ္ (၂)ခု ေပါင္းထားတာျဖစ္တယ္၊ စိတ္ဆိုတာ အာ႐ံုကို သိတက္တဲ့သေဘာ၊ အာ႐ုံကို ရယူတက္တဲ့သေဘာကို  စိတ္လို႔ေခၚတယ္။

ေစတသိကအဓိပၸါယ္

ဒါျဖင့္ ေစတသိက္ဆိုတာက်ေတာ့ ဘာကို ေခၚတာတံုး လို႔ဆိုေတာ့ “ေစတသိ ဘ၀ံ ေစတသိကံ” စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အရာကို ‘ေစတသိက္’လို႔ ေခၚတယ္၊  စိတ္မပါဘဲနဲ႔ ေစတသိက္ဆိုတာ ျဖစ္လို႔မရဘူး၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ ‘ေစတသိ ဘ၀ံ ေစတသိကံ’ စိတ္နဲ႔ စပ္ၿပီးမွာ ျဖစ္လို႔ရတဲ့ သဘာ၀တရားေတြ၊ အဲဒီ စိတ္,ေစတသိက္(၂)ရပ္ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ ‘နာမ္’ ဆိုတဲ့  ေ၀ါဟာရကို သံုးတယ္။

အဘိဓမၼာမွာ စိတ္ကို ၈၉-မ်ိဳး ခြဲျခားထားတယ္၊ အဲဒီ ေတာ့ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့စိတ္ေတြ ငါဘယ္လုိလုပ္ မွတ္ရပါ့မလဲ လု႔ိ မေတြးပါနဲ႔နာ္၊ စိတ္ေတြကို ျမတ္စြာဘုရားက အဘိဓမၼမွာ  ခြဲျခားျပထားတာ အေျခအေနတစ္ခုကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၈၉-မ်ိဳးလို႔ ဒီလို ခြဲထားတယ္။

အဲဒီ စိတ္နဲ႔ ေစတသိက္ အေသးစိတ္ေတြကို ဘုန္းႀကီးတို႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေလ့လာၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ အခုလို စိတ္၊ ေစသသိက္(၂)ခုကို ေပါင္းၿပီးေတာ့ ဒီကေန႔ နာမ္အေၾကာင္းကို ေလ့လာတာျဖစ္ေတာ့၊ နာမ္တရားေတြဟာ ဘယ္လိုျဖစ္လာၾကတယ္၊ ဘယ္လိုေပၚလာၾကတယ္၊ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာၾကသလဲ ဆိုတာကို ေလ့လာသိရွိဖို႔ လိုအပ္တယ္။

႐ုပ္အေၾကာင္းကို မေန႔က ေလ့လာခဲ့ၿပီးၿပီ၊ လူ႔ဘ၀ ကာလလေရၾကည္ ကတည္းက စၿပီးေတာ့ ႐ုပ္အေပါင္း ဘယ္ေလာက္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္ထားတယ္၊ လူသား ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္လာလို႔ ဒီကေန႔ မိမိရရွိထားတဲ့ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘာေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားသလဲဆိုတာ မေန႔က အေသးစိတ္ ေျပာထားၿပီးၿပီ၊ ႐ုပ္အေၾကာင္း ကို ၾကားၿပီၾကၿပီ။

ဒီကေန႔ နာမ္ဆိုတာကို ၿခံဳငံုၿပီးေတာ့ ေျပာမယ္၊ ေနာက္ လာမယ့္ ရက္ေတြက်ရင္ စိတ္အေၾကာင္းတို႔ ေစတသိတ္အေၾကာင္းတို႔ကို ေျပာမယ္၊ အဲဒါေတြက ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ လူေတြဟာ ေန႔စဥ္ လႈပ္ရွားသြားလာ ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့အခါမွာ ေဟာဒီ စိတ္ေစတသိက္ေတြရဲ႕ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စြမ္းအားအတိုင္း လူေတြဟာ လႈပ္ရွား သြားလာေနၾကတာျဖစ္လို႔ သိဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။

အျပစ္ကင္းတဲ့ သေဘာလား၊ အျပစ္မကင္းတဲ့ သေဘာလား၊ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္တာ ဒီအတိုင္းပဲ၊ ေကာင္းတာ ျဖစ္သလို မေကာင္းတာလည္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြကို အေသးစိတ္ ေလ့လာဖို႔လိုတယ္၊ ဒါျဖင့္ မေကာင္းတာေတြ ျဖစ္လာရင္ ဘယ္လို တားဆီးရမလဲ၊ ေကာင္းတာေတြ ျဖစ္လာရင္ ထပ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆိုတာ ဒါေတြဟာ သိပ္ သိထိုက္တယ္။

 ဒီ သဘာ၀တရားေတြ အားလံုးကို အဘိဓမၼာ (၇)က်မ္းမ်ာ ဘုရားရွင္ ေဟာထားတယ္။ သို႔ေသာ္ စာအုပ္ထဲက အရာကို ေတြးၿပီး ၾကည့္ရမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္သႏၱာန္မွာ ရွိတာေတြကို သိရမွာ၊ ရွိေနတာနဲ႔ ရွိႏိုင္တာ ဒီႏွစ္မ်ိဳးေတာ့ ရွိတာေပါ့၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ အရာထက္ ရွိႏိုင္တာေတြကို ျမတ္စြာဘုရားက ခြဲၿပီးေတာ့ ေဟာၾကားထားတယ္။

 ဒီနာမ္တရားေတြကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္ရင္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ခႏၶာကိုယ္ဟာ ႐ုပ္နာမ္(၂)ရပ္ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ အရာသာ ျဖစ္တယ္၊ ခႏၶာငါးပါးနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ႐ူပကၡႏၶာ တဲ့၊ ႐ုပ္ခႏၶာေတြ ဒီအေၾကာင္းကို (၂)ရက္တိတိ အက်ဥ္းခ်ံဳးၿပီးေတာ့ ေဟာခဲ့တယ္ေနာ္။

 နာမကၡႏၶာ ၄-ပါး

အခု နာမ္အေၾကာင္းကို ေျပာခ်င္လို႔ရွိရင္ ခႏၶာနဲ႔ ေျပာရမယ္၊ ခႏၶာနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ၊ သညာကၡႏၶာ၊ သခၤါရကၡႏၶာ၊ ၀ိညာဏကၡႏၶာ ဒီ ခႏၶာေလးမ်ိဳး အေၾကာင္းကို ေဟာရမွာပဲ၊ အဲဒီ ခႏၶာ(၄)မ်ိဳးကို ေပါင္းစပ္ၿပီး အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေခၚလိုက္ရင္ နာမ္လို႔ ေခၚရတယ္။

အဲဒီေတာ့ ခံစားတာလည္း နာမ္ပဲ၊ မွတ္သားတာလည္း နာမ္ပဲ၊ စိတ္ထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ စိတ္ရဲ႕ခံစားမႈေတြ၊ စိတ္ထဲက မွတ္သားမႈေတြ၊ စိတ္ထဲက လံႈေဆာ္မႈေတြ၊ စိတ္ထဲက သိရွိေနမႈေတြ အားလံုးကို ခႏၶာနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီ(၄)မ်ိဳးကို နာမ္လို႔ ေျပာရမယ္။

ဒါျဖင့္ ႐ုပ္ခႏၶာကိုယ္ႀကီး ရွိေနတာကိုေတာ့ လူတိုင္း သိေနၾကၿပီ၊ မိခင္ရဲ႕ ၀မ္းတြင္းမွာ ကလလေရၾကည္က စလာတဲ့ ဒီ႐ုပ္တရားေတြဟာ ကိုယ့္သႏၱာန္မွာ ဒီေန႔အထိ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္ဆိုတာ အားလံုး သိႏိုင္ၾကတယ္၊ ေတြ႔ႏိုင္ၾကျမင္ႏိုင္ၾကတယ္။

နာမ္ျဖစ္ေပၚပံု

ဒီကေန႔ ေလ့လာရမွာ နာမ္လို႔ေျပာတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေစတသိက္ ၂-ခု၊ ဒီႏွစ္ခုကလည္းပဲ ခြဲလို႔ မရေအာင္ တြဲေနတဲ့အရာႏွစ္ခုပဲ၊ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ စိတ္ေတြ ေပၚတိုင္း ေပၚတိုင္း ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ေစသိတ္ေတြနဲ႔ group လိုက္၊ အစုလိုက္ ျဖစ္ေနတာ၊ တစ္ခု တည္း ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ဘူးေနာ္။

လူေတြက စိတ္ဆိုးတယ္လို႔ ေျပာရင္ စိတ္တစ္ခုတည္းလို႔ ထင္တယ္၊ စိတ္တစ္ခုတည္း မဟုတ္ဘူး၊ စိတ္ဆိုတယ္ ဆိုတဲ့ အထဲမွာ သဘာ၀တရားေပါင္း(၂၂)မ်ိဳး ရွိႏိုင္တယ္၊ စိတ္တစ္ခု တည္းနဲ႔ စိတ္မဆိုးတက္ဘူး၊ အဲဒီ သဘာ၀တရား (၂၂)မ်ိဳးထဲက တစ္ခုကို ေခါင္းတပ္ၿပီးေတာ့ စိတ္ဆိုးတယ္လို႔ ေျပာတယ္၊ အဲဒီ ကိုယ့္သႏၱာန္မွာ သဘာ၀တရားေတြကို သိရွိ နားလည္ႏိုင္ေအာင္၊ ဘယ္ပံုျဖစ္ၿပီး၊ ဘယ္ပံု အလုပ္လုပ္ ေနၾကသလဲ သိရမယ္၊ စုေပါင္းၿပီး အလုပ္လုပ္တယ္ဆိုတာ အလြန္ထင္ရွားတယ္။

 စိတ္လို႔ ေျပာရင္လည္း ေစတသိက္ ပါတယ္ဆိုတာကို နားလည္ထားရမယ္၊ စိတ္ေစတသိက္ ခြဲျခားၿပီး ေျပာတဲ့အခါမွသာ စိတ္နဲ႔ေစတသိက္ တစ္ျခားစီလို႔ ဒီလိုမွတ္ရမယ္၊ လူေတြေျပာေနတဲ့ “ငါ စိတ္ဆိုးတယ္၊ စိတ္မေကာင္းဘူး၊ စိတ္ညစ္တယ္” လို႔ေျပာတာ ေစတသိက္ေတြနဲ႔ ေျပေနၾကတာ။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္လိုေျပာလိုက္ရင္ ေစတသိက္လည္းပါတယ္၊ တစ္ခါတစ္ခါ နာမ္လို႔ေျပာရင္လည္း စိတ္ေစတသိက္ ႏွစ္ခုေပါင္း ေျပာတာ၊ စိတ္လို႔ေျပာရင္လည္း စိတ္ေစတသိက္ ႏွစ္ခုေပါင္းကို ေျပာတယ္လို႔ ဒီလိုမွတ္ရလိမ့္မယ္။

လမ္းေလွ်ာက္တာကိုပဲ ၾကည့္၊ သဘာ၀ခ်င္း မတူတဲ့အရာေတြ ႏွစ္ခုေပါင္းၿပီး အလုပ္ လုပ္ေနတယ္ဆိုတာကို အၾကမ္းဖ်င္း အားျဖင့္ ေျပာလို႔ရွိရင္ သိႏိုင္တယ္၊ လမ္းေလွ်ာက္တယ္ ဆိုတဲ့ အခါမွာ တစ္လွမ္းၿပီး တစ္လွမ္း ေလွ်ာက္တာ ေျခေထာက္က ေလွ်ာက္တာ မဟုတ္လား၊ ေျခေထာက္ေတြပဲ ရွိမယ္၊ မ်က္စိတို႔ ဘာတို႔မပါဘူး၊ စိတ္တို႔ ဘာတို႔ မပါဘူးဆိုရင္ ေျခေထာက္ခ်ည္းပဲ ေလွ်ာက္ႏိုင္ပါ့မလား၊ စိတ္က ႀကံေတြ ေပးရတယ္၊ မ်က္စိက လမ္းကို ၾကည့္ေပးတယ္၊ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာတာေနာ္၊ စိတ္က ႀကံေတြးၿပီးေတာ့ သိေနတယ္၊ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို အရင္မ်က္စိက ၾကည့္ေပးတယ္၊ ေျခေထာက္က ေလွ်ာက္တယ္၊ ေျခေထာက္က ငါ ေလွ်ာက္ေနတာ ပါလားလို႔ မသိဘူး၊ မ်က္စိကလည္း ငါလမ္းကို ၾကည့္ေနတာပါလားလို႔ မသိဘူး၊ သိတာ က စိတ္ကေလးပဲ။

ဒါ ေပါင္းစပ္ၿပီး အလုပ္ လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို ေျပာတာ၊ စိတ္ခ်ည္း ရွိေနယံုနဲ႔လည္း လမ္းေလွ်ာက္လို႔ မရဘူး၊ မ်က္စိခ်ည္း ရွိန႐ံုနဲလည္း လမ္းေလွ်ာက္လုိ႔ မရဘူး၊ မ်က္စိရဲ႕ တာ၀န္က ၾကည့္ေပးရတဲ့ တာ၀န္၊ ေျခေထာက္ရဲ႕ တာ၀န္က တစ္လွမ္းခ်င္း တစ္လွမ္းခ်င္း ေလွ်ာက္ေပးရတဲ့ တာ၀န္၊ ဒါျဖင့္ က်န္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ေတြက ဘာမွ မလုပ္ဘူးလား ဆုိေတာ့ သူတို႔က balance ျဖစ္ေအာင္ ထိန္းေပးေနတာေပါ့၊ သူတို႔ မပါဘဲနဲ႔ ေျခေထာက္ခ်ည္းပဲ ရွိလို႔မွ မျဖစ္တာကိုး၊

အဲဒီေတာ့လက္ ကေလးေတြက စၿပီး ေရွ႕ကို ေရြ႕ေအာင္လို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ လႊဲယမ္းေပးေနရတာ၊ ဒီခႏၶာကိုယ္မွာ ရွိတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြဟာ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာ၊ မ်က္စိက ၾကည့္႐ံု ၾကည့္ႏိုင္တာ၊ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္ဘူး၊ ေျခေထာက္ကလည္း လမ္းပဲ ေလွ်ာက္ႏိုင္တာ မၾကည့္ႏိုင္ဘူး၊ ႏွစ္ခုေပါင္းစပ္လုိက္တဲ့ အခါမွာ လမ္းေလွ်ာက္မႈဆိုတာ ေပၚလာတာ မဟုတ္လား။

တို႔တစ္ေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးဟာ ႐ုပ္နဲနာမ္ သဘာ၀ႏွစ္ရပ္ ေပါင္းစပ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို သိဖို႔လိုတာေပါ့၊ နာမ္ဆိုတာ ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚလာတာလဲ၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိေနတာလား၊ ႏွလံုးသားထဲမွာ အၿမဲတမ္း ရွိေနတာလား၊ သို႔မဟုတ္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိေနတာလားလို႔ ေမးစရာရွိတယ္၊ ဒီကေန႔ ပညရွင္လို႔ ေခၚၾကတဲ့ အခ်ိဳ႕ ပါေမာကၡႀကီးေတြက ဦးေႏွာက္ကိုပဲ စိတ္လို႔ ေခၚၾကတာေတာင္ ရွိတယ္။

စိတ္နဲ႔ ဦးေႏွာက္

ဘုန္းႀကီးတို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလက ဂ်ာမနီႏိုင္ငံနားက Austria ဆိုတဲ့ႏိုင္ငံ ေရာက္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ ဗီယင္နာ တကၠသိုလ္ဆိုတာ ရွိတယ္၊ ျမန္မာျပည္ မင္းတုန္းမင္းေခတ္ ေလာက္က တည္ထားတဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီးေပါ့၊ အင္မတန္ ေရွးက်တယ္၊ နာမည္လည္း အေတာ္ႀကီးတယ္၊ အဲဒီ တကၠသိုလ္က ထူးခၽြန္တဲ့ ပါေမာကၡႀကီး ၉-ေယာက္၊ ႏိုဘယ္(လ္)ဆု ရထား တာရွိတယ္၊ အင္မတန္ ထူးျခားတဲ့ ပါေမာကၡႀကီးေတြ၊ ပညာရွင္ႀကီးေတြ အဲဒီ တကၠသိုလ္ႀကီးက ေမြးထုတ္ေပးတယ္၊ တကၠသိုလ္ အေဆာက္အအံုႀကီးကလည္း အင္မတန္ ႀကီးတယ္။

အဲဒီ တကၠသိုလ္ႀကီးက လြန္ခဲ့တဲ့ ၂-ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဘုန္းႀကီးတို႔ကို ဖိတ္တယ္၊ ဘုန္းႀကီးတို႔လည္း အခ်ိန္မေပးႏိုင္တာနဲ႔ ဒီႏွစ္ေတာ့ ေမလ (၂၀)ရက္နဲ႔ (၂၁)ရက္မွာ စိတ္အေၾကာင္း ေဟာေျပာဖို႔ ဖိတ္တာနဲ႔ အဲဒီသြားၿပီး စိတ္အေၾကာင္း ေဟာေျပာတယ္၊ လူကေတာ့ သိပ္မမ်ားပါဘူး၊ လူ (၂၀)ေလက္ပဲ ရွိပါတယ္၊

လာတက္တဲ့ လူေတြက ပါေမာကၡ ႀကီးေတြ၊ အဲဒီတကၠသိုလ္မွာ ဆရာလုပ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ မ်ားတယ္၊ ဘာသာကေတြ ခရစ္ယာန္ေတြပဲ မ်ားပါတယ္၊ အဲဒီမွာ ဘုန္းႀကီးက ေမးခြန္းတစ္ခုကို ေမးတယ္၊ စိတ္အေၾကာင္း ေဟာၿပီးေတာ့ စိတ္ဆိုတာ ဘယ္ေနရာမွာ ရွိသလဲလို႔၊ identify လုပ္ႏိုင္သလားလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့ အဲဒီထဲက Psychology ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ပါလာတယ္၊

သူက ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိတယ္လို႔ ေျဖတယ္၊  ဦးေႏွာက္ထဲမွာ  ရွိတယ္လို႔ ေျဖလိုက္ေတာ့၊ ဘုန္းႀကီးက စိတ္ဟာ တကယ္ပဲ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိေနသလား၊ မရွိဘူးလား ဆိုတာ သိဖို႔ ဥပမာေလးတစ္ခု ေျပာရေအာင္ေပါ့။

ဂီတာထဲမွာ အသံဆိုတာ ရွိေနသလား ေမးေတာ့ မရွိဘူးလို႔ ေျဖၾကတယ္၊ ေအး -အဲလိုပဲ မရွိသလို ဦးေႏွာက္ထဲမွာလည္း စိတ္ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူးလို႔၊ သူတို႔က ဦးေႏွာက္ထဲကိုပဲ စိတ္လို႔ ယူဆတာ၊ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကို စိတ္လို႔ ယူဆတာဆိုတာကို ေနာက္ေတာ့ သိလာရတယ္။

စိတ္ဆိုတာ အေၾကာင္းရွိမွ ျဖစ္တာ

ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရ စိတ္ဆိုတာဟာ ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ မီးျခစ္ဘူးထဲမွာ မီးရွိမေနဘူး၊ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းဆံုတဲ့အခါ မီးေလး ေပၚလာသလိုပဲ၊ ဂီတာထဲမွာ အသံေတြ ရွိေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ တီးခတ္လိုက္တယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းဆံုတဲ့အခါ အသံေလး ေပၚလာတာလို႔၊ အဲဒီ ဥပမာေလးေတြနဲ႔ ရွင္းၿပီး ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အဲဒီ Psychology  ပါေမာကၡႀကီး သူတို႔ Psychology အယူအဆနဲ႔ ဗုဒၶအယူအဆ မတူညီဘူး ဆိုတာေလးကို သူ သေဘာေပါက္သြားတယ္၊ ဘုန္းႀကီးက သူ႔ကို အထူးအားျဖင့္ ၀မ္းပန္းတသာ ႏႈတ္ဆက္ၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္၊ သူကလည္း ၀မ္းပန္းတသာ ျဖစ္သြားတယ္။

ပထမေတာ့ ဒီလိုအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ေမးလိုက္ေတာ့ သူအံ့အားသင့္သြားတယ္၊ ေၾကာင္သြားတယ္ေပါ့၊ အသံ မရွိဘူးဆိုရင္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာလည္း စိတ္မရွိဘူးဆိုတဲ့အေျဖ ျဖစ္သြားတာကိုး၊ တကယ္ေတာ့ မရွိဘူး၊ ဒါေပမယ့္ လူေတြက ထင္ေနတယ္၊ စိတ္ဟာ အၿမဲတမ္း ကိုယ္ထဲမွာရွိေနတယ္၊ ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ရွိေနတယ္၊ သို႔မဟုတ္ ႏွလံးသားထဲမွာရွိ ေနတယ္လို႔ ထင္ေနၾကတယ္။

*ဆက္ရန္*{နာမ္တရား ျဖစ္ေပၚပံု၊ ေစာင္းသံဥပမာ၊ မီးခ်စ္ထဲက ဥပမာ၊ မ်ိဳးေစ့သတိၱဥပမာ၊ ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ႏိုင္၊ စိတ္၏မွီရာ ၀တၳဳ႐ုပ္ ၆-ပါး၊ စိတ္ျဖစ္လာပံု} အား ဆက္လက္ေရးသား ပူေဇာ္ပါမည္။

*ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္* အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ (Ph.D)
အဘိဓမၼာ ျမတ္ေဒသနာ (ပထမတြဲ) (စာ ၁၄၇-၁၅၆)  မွ ေကာက္ႏႈတ္ေရးသား ပူေဇာ္ပါသည္။

တင္ျပသူ Yanan Sanein အခ်ိန္ 9:50 AM