ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၈၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 12:02pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၈

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

အတၳိပစၥေယာ


အတၳိပစၥေယာဆိုတာ ပစၥဳပၸန္ခဏ တကယ္ထင္ရွားရိွတဲ့ အခိုက္အတန္႕မွာ (အေၾကာင္းတရားေတြကလည္း ထင္ရွားရိွေနတယ္၊ အက်ဳိးျပဳရမယ့္သဘာ၀တရားကလည္း ထင္ရွားရိွေနတယ္၊) အဲဒီလို ထင္ရွားရိွေနတုန္းမွာ ထင္ရွားရိွေနတုန္းျဖစ္တဲ့ အက်ဳိးတရားကို အေထာက္အကူျပဳေနတဲ့ပစၥည္းကို အတၳိပစၥည္းလို႕ ဆိုတယ္။

အတၳိဆိုတာ ရိွေနခိုက္ ေက်းဇူးျပဳတယ္လို႕ ဒီလိုေျပာရမယ္၊ အေၾကာင္းတရားကလည္း ရိွေနရမယ္၊ အက်ဳိးတရားကလည္း ရိွေနရမယ္၊ ဒီေတာ့ ရိွေနၿပီးသားကို ေက်းဇူးျပဳတယ္ဆိုလို႕ရိွရင္ ထုတ္လုပ္တယ္လို႕ မဆိုလိုဘူးေပါ့။

အေၾကာင္းတရားဆိုတာ ၂မ်ဳိး ရိွတယ္၊ ဇနက - ျဖစ္ေစတတ္တဲ့အေၾကာင္းတရား Producing cause လို႕ေခၚတယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၇၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:59am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၇

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ

“၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ” ဆိုတာ သမၸယုတၱပစၥေယာနဲ႕ ဆန္႕က်င့္ဘက္ အဓိပၸာယ္ မွတ္ယူရမွာ ျဖစ္တယ္။ ပ႒ာန္းပစၥည္းေတြထဲမွာ ယုဂဠပစၥယ အစံုအစံုပစၥည္းေတြ ရိွတယ္၊ အစံုအစံုပစၥည္းေတြက ဘာေတြလဲ ဆိုလို႕ရိွရင္ “ကမၼပစၥေယာ, ၀ိပါက ပစၥေယာ” ဒါကလည္း အစံုတစ္ခုပဲ၊ “ပုေရဇာတပစၥေယာ, ပစၦာဇာတ ပစၥေယာ” ဆိုတာ ဒါကလည္း အစံုတစ္ခုပဲ၊ ထို႕အတူပဲ “သမၸယုတၱပစၥေယာ, ၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ” အစံုပဲ၊ “အတၳိပစၥေယာ, နတၳိပစၥေယာ” ဒါလည္း အစံုပဲ၊ “၀ိဂတပစၥေယာ အ၀ိဂတပစၥေယာ” ဒါလည္း အစံုပဲ၊ ဆန္႕က်င္ဖက္ေတြေဖာ္ျပၿပီး အေၾကာင္းတရားေတြကို ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္းထားတယ္။

မေန႕က သမၸယုတၱပစၥေယာ ေဟာခဲ့တယ္၊ အတူတကြ ေပါင္းစပ္ထားလိုက္တာ၊ ေပါင္းစပ္ထားမွန္း မသိရေအာင္, တစ္ခုတည္းကဲ့သို႕ ထင္ရေအာင္ အခ်က္ ၄ ခ်က္ကို အေျချပဳၿပီး ေပါင္းစပ္ထားတယ္၊ ***သမၸယုတၱပစၥေယာ - မီွရာ၀တၳဳခ်င္းတူတယ္၊ ျပဳရာအာရံုခ်င္းတူတယ္၊ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ခ်င္းတူတယ္၊ ပ်က္သြားတဲ့ အခ်ိန္ခ်င္း တူတယ္ဆိုေတာ့ အမ်ားကိုေပါင္းစပ္ထားေပမယ့္လို႕ တစ္ခုတည္းလို႕ ထင္ရေအာင္ တည္ရိွေနတဲ့ ဒီသဘာ၀တရားေတြဟာ အျပန္အလွန္ အေထာက္အကူၿပဳၿပီး ေနၾကတယ္ဆိုတာကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၆၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:56am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၆

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

သမၸယုတၱပစၥေယာ

သမၸယုတၱပစၥေယာ မွာ ေရွးဦးစြာ သမၸယုတၱဆိုတဲ့ စကားလံုးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိထားဖို႕ လိုတယ္။ ပါဠိစကားလံုးေတြဟာ အင္မတန္တိက် ေသခ်ာတဲ့အဓိပၸာယ္မ်ဳိးကို ေဖၚျပတယ္၊ စကားလံုးအဓိပၸာယ္ကို ေဖၚျပတာနဲ႕ပဲ အဒီပစၥည္းအေၾကာင္းကို အေတာ္အသင့္ နားလည္ၿပီးသား ျဖစ္သြားႏို္င္တယ္၊ သမၸယုတၱကို ပ ဒ သံုးခုနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတယ္၊ သံ ဆိုတာ ပုဒ္တစ္ခု၊ ပ ဆိုတာက ပုဒ္တစ္ခု၊ ယုတၱ ဆိုတာက ပုဒ္တစ္ခု၊ ေပါင္းလိုက္ေတာ့ သမၸယုတၱလို႕ ျဖစ္တယ္၊ “ပဒ” လို႕ဆိုတာ အသီးသီးအဓိပၸာယ္ရိွတဲ့ စကားလံုးေတြကို ေခၚတယ္၊ ျမန္မာလိုက “ပဒ” ကို ပုဒ္လို႕ ေျပာလိုက္ေတာ့ ျမန္မာစကားမွာ အဓိပၸါယ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ ရိွတယ္၊ ဒီေတာ့ “ပဒ” ဆိုတဲ့စကားကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ေျပာရင္ ပိုုရွင္းတာေပါ့၊ ပဒဆိုတာ အနက္ အဓိပၸာယ္ရိွတဲ့စကားလံုး၊ အနက္ကို ေဖၚျပႏိုင္တဲ့စကားလံုး ျဖစ္တယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၅၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:53am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၁၅

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ


မဂၢပစၥေယာ

မဂၢဆိုတာ သာမန္အားျဖင့္ လမ္းေၾကာင္းလို႕ အဓိပၸာယ္ရတယ္၊ လူေတြေလွ်ာက္လွမ္းစရာ လမ္းေၾကာင္း၊ ယာဥ္ေတြ သြားစရာလမ္းေၾကာင္း၊ တစ္စံုတစ္ခုဘက္ကို ဦးတည္ၿပီး သြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းမွန္သမွ်ကို “မဂၢ” လို႕ ေခၚတယ္၊ မဂၢပစၥေယာ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ မဂၢ ဟာ မဂ္ ဖိုလ္ နိဗၺာန္လမ္းနဲ႕သာ သက္ဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ငရဲသြားတဲ့လမ္းေၾကာင္းကိုလည္း မဂၢ လို႕ ေခၚတာပဲ၊ ငရဲ တိရစၦာန္ ျပိတၱာ အသူရကာယ္ အပါယ္ေလးဘံုသြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္း၊ အကုသိုလ္ျဖစ္စရာ လမ္းေၾကာင္းကိုလည္းပဲ မဂၢလို႕ ေခၚတာပဲ၊ ဒီေတာ့ မဂ္ ဖိုလ္ ဆိုတာမွာပါတဲ့ မဂၢထက္ မဂၢပစၥေယာ မဂၢက ပိုၿပီးေတာ့ အဓိပၸာယ္က်ယ္ျပန္႕တယ္လို႕ ဒီလိုု မွတ္ရမယ္၊ ဒါက ေရွးဦးစြာ မွတ္ထားရမယ္။

မဂၢဆိုတာ လမ္းေၾကာင္းပဲ၊ ဥပမာ - သမထက်င့္စဥ္က်င့္လို႕ စ်ာန္ရလာတယ္ဆိုရင္ အဲဒီစ်ာန္တရားဟာ ျဗဟၼာ့ျပည္သြားဖို႕ လမ္းေၾကာင္းပဲ၊ အဲဒါကိုလည္း မဂၢလို႕ပဲ သံုးတာပဲ၊ ဒါနေကာင္းမႈ သီလေကာင္းမႈ ဘာ၀နာေကာင္းမႈ၊ ဒီေကာင္းမႈေတြဟာ နတ္ျပည္ေရာက္ေၾကာင္း (သို႕မဟုတ္) သုဂတိေရာက္ေၾကာင္း လမ္းေၾကာင္းသဖြယ္ျဖစ္လို႕ ဒီကုသိုလ္ေတြကိုလည္း မဂၢလို႕ပဲ ေခၚတာပဲ၊ ဒီေတာ့ မဂၢဆိုတာ တစ္စံံုတစ္ခုေသာအရပ္သို႕ ဦးတည္ၿပီးသြားေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္း မွန္သမွ်ဟာ ဒီေနရာမွာ မဂၢပစၥေယာလို႕၊ လမ္းေၾကာင္းပမာ ေက်းဇူးျပဳတတ္တဲ့ သဘာ၀တရားတဲ့။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၄)၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:48am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၄)

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

စ်ာနပစၥေယာ

ဗုဒၶျမတ္စြာက အေၾကာင္းတရားေတြကို ၂၄ ပစၥည္းနဲ႕ ရွင္းျပေတာ္မူခဲ့တယ္၊ ဒီကေန႕ စ်ာနပစၥေယာ ေဟာမယ္၊ စ်ာနပစၥေယာဆိုတာ “စ်ာန္အဂၤါတို႕၊ တူစြာျဖစ္ျငား၊ ရုပ္နာမ္မ်ားကို၊ ရႈစားေစမႈ၊ သတၱိစုျဖင့္၊ ေက်းဇူးျပဳျငား၊ စ်ာနပစၥည္းတရားလည္းေကာင္း” ဆိုတဲ့အတိုင္း အာရံုကိုကပ္ၿပီးရႈျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႕ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူခဲ့တယ္။

စ်ာနဆိုတဲ့စကားလံုးကို ျမန္မာလိုျပန္တဲ့အခါ အဓိပၸာယ္မျပန္ဘူး၊ စ်ာနကို စ်ာန္လို႕ ဒီလိုပဲျပန္ၾကတယ္၊ စ်ာန္ဆိုတဲ့စကားလံုးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျမန္မာစကားေတြထဲမွာ စ်ာန္၀င္စားတယ္၊ စ်ာန္ပ်ံတယ္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရေတြ ေပၚလာခဲ့တယ္၊ အာရံုတစ္ခုတည္းေပၚမွာ က်ေရာက္တည္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ဧကဂၢဆတာ သမာဓိတဲ့၊ အဲဒီသဘာ၀တရားငါးခုတို႕ရဲ႕အေပါင္းကို စ်ာနလို႕ ေခၚတယ္၊ တစ္ခုစီကို စ်ာနလို႕ မေခၚဘူး၊ ၀ိတက္ ၀ိစာရ ပီတိ ေ၀ဒနာ ဧကဂၢတာ သို႕မဟုတ္ သုခဥေပကၡာ။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၃)၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:43am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၃)

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

ဣျႏၵိယပစၥေယာ

“ဣျႏၵိယ” ကို ျမန္မာလို ဣေျႏၵလို႕ ျပန္ဆိုၾကတယ္၊ ဣေျႏၵဆိုတဲ့ ျမန္မာစကားဟာ ပါဠိက ဆင္းသက္လာတယ္၊ “ဣေျႏၵေကာင္းတယ္၊ ဣေျႏၵမေကာင္းဘူး၊ ဣေျႏၵရရ ေနပါ” စသည္ျဖင့္ ျမန္မာမွာ ဒီစကားလံုးကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးၾကတယ္၊ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕လည္း “မိန္းကေလးတို႕ဣေျႏၵ ေရႊေပးလို႕မရ” ဆိုတဲ့စကားလံုး သံုးၾကတယ္၊ ျမန္မာ့က်င့္စဥ္နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ “ဣေျႏၵကို ေစာင့္ထိန္းတယ္၊ ဣေျႏၵသမၸတၱိနဲ႕ ျပည့္စံုတယ္” စသည္ျဖင့္ ဣေျႏၵကို ရည္ညႊန္းၿပီး ေျပာေလ့ ရိွၾကတယ္။

စာေပက်မ္းဂန္မွာ ဣေျႏၵငါးမ်ဳိး၊ ဣေျႏၵ ၆ မ်ဳိး၊ ဣေျႏၵ ၂၂ မ်ဳိးလို႕ ဒီလို ျပထားတာ ရိွတယ္၊ သူ႕ေနရာေလးနဲ႕သူ သေဘာေပါက္နားလည္ဖို႕ေတာ့ လိုတယ္ေပါ့ေနာ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၂)၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:41am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၂)

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

အာဟာရပစၥယေယာ

အာဟာရပစၥေယာဆိုတာ ရုပ္နာမ္ ၂ ရပ္ကို တည္တံ့ေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္သတၱိလို႕ ဒီလိုအဓိပၸာယ္ရိွတယ္၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ အာဟာရဆိုရင္ စားေသာက္စရာလိုု႕ အသိမ်ားၾကတယ္၊ စားစရာအာဟာရမွ်ကိုသာ ဒီေနရာမွာ အာဟာရပစၥည္းလို႕ ေခၚတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ အက်ဳိးတရားေတြကို စြမ္းေဆာင္မႈေပးေနတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကိုလည္း အာဟာရ။

စြမ္းေဆာင္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ သာမန္ထက္ ထူးကဲၿပီး စြမ္းေဆာင္တာ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ အာဟာရပစၥည္းနဲ႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုတဲ့အခါမွာ သက္ဆိုင္ရာ အက်ဳိးတရားမ်ားကို လြန္စြာစြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားလို႕၊ သက္ဆိုင္ရာအက်ဳိးတရားမ်ားကိ
ု လြန္စြာ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားသည္ အာဟာရပစၥည္းလို႕ ဒီလိုမွတ္ရမယ္။
အေၾကာင္းတရား သာမညကို ေျပာတာမဟုတ္ဘူး၊ လြန္ကဲစြာစြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္သတၱိရိွတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြလို႕ ေျပာတာ။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၁)၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 26, 2014 at 11:39am

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၁)

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

၀ိပါကပစၥေယာ

“၀ိပါက” အက်ဳိးတရား၊ ၀ိပါက ကို ျမန္မာလို “အက်ဳိးတရား” လို႕ ျပန္သလို ငါဠိစကားလံုးေနာက္ လိုက္ၿပီးေတာ့ “၀ိပါက္” လို႕လည္း အသံုးျပဳၾကေသးတယ္၊ ၀ိပါက္လို႕ ေရးတဲ့အခါ အသံထြက္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ စာလံုးေပါင္း မွားတတ္တယ္၊ ၀ိပါက ပုဒ္မွာ ကႀကီးသတ္လိုက္ရံုပဲ ၀ိပါက္။

ပါဠိလိုဖတ္ရင္ “ပ” ေစာက္သံ ပီပီသသ ဖတ္ရတယ္၊ ျမန္မာေတြရဲ႕ အသံေန အသံထားအတိုင္း သြားတဲ့အခါ ၀ိပါက ဆိုတုန္းက ပေစာက္သံ ပီေသာ္လည္း ၀ိပါက္လို႕ဆိုတဲ့အခါ “ဘ” ကုန္းသံ ျဖစ္သြားတယ္၊ ေရွ႕စာလံုးကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒါက အသံရဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈေပါ့၊ ျမန္မာစကားမွာ ရိွတယ္၊ “ေရးေတာ့အမွန္္ ဖတ္ေတာ့အသံ”၊ ဒါ ဘယ္ language ဘယ္ ဘာသာ စကားမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလိုပဲရိွတယ္၊ ျမန္မာဘာသာမွ မဟုတ္ဘူး။

ဒီမွာလည္း “၀ိပါက” ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ျမန္မာမႈျပဳလိုက္တဲ့အခါ “၀ိဘက္” တဲ့။ “ကာလ၀ိဘက္ ေနာက္ပိုးတက္” ဆိုၿပီး အက်ဳိး၀ိပါက္ကို ခံစားရတယ္၊ ၀ိပါက၀ဋ္က မလြတ္ၾကဘူးတဲ့။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၀)၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:44pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း (၁၀)
Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

ကမၼပစၥေယာ
ဗုဒၶဘာသာ၀င္သူေတာ္စင္ေတြ အမ်ားအားျဖင့္ ကံအေၾကာင္းကို ေျပာေလ့ရိွၾကတယ္။ ကံ ကံ၏အက်ဳိးကို ယံုၾကည္ျခင္း၊ ကံ ကံ၏ အက်ဳိးကို သိျမင္ျခင္းဆိုတဲ့ ကမၼႆကတာ သမၼာဒိ႒ိ ဟာ ဗုဒၶကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အေျခခံ ခံယူခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကံ ကံ၏အက်ဳိးကို လက္မခံဘူး၊ ကံ ကံ၏အက်ဳိးကို ျငင္းပယ္တယ္ဆိုရင္ မိစၦာဒိ႒ိအျမင္ပဲ၊ အကုသိုလ္မေနာကံ ၃ မ်ဳိးမွာပါတဲ့ မိစၦာဒိ႒ိက ဘာကိုေျပာတာတုန္းဆိုရင္ ကံ ကံ၏အက်ဳိးကို ျငင္းပယ္တာ၊ သို႕မဟုတ္ ကံ၏ အက်ဳိးကို ျငင္းပယ္တာကို ေျပာတာ၊ နတၳိကဒိ႒ိလို႕ ဆိုတယ္၊ အျခား မိစၦာဒိ႒ိေတြနဲ႕ သြားမေရာေစနဲ႕။

မေနာကံထဲမွာပါတဲ့ မိစၦာဒိ႒ိဆိုတာ ပါဠိေတာ္အဖြင့္ေတြထဲမွာ “ကတမာ စ ဘိကၡေ၀ မိစၦာဒိ႒ိ” လို႕ ဆိုၿပီး ရွင္းျပတယ္၊ “နတၳိ ဒိႏၷံ၊ နတၳိ ယိ႒ံ၊ နတၳိ ဟုတံ” ၊ ဒိႏၷံ - ေပးလွဴေၾကာင္း ဒါနေစတနာရဲ႕အက်ဳိးတရားသည္၊ နတၳိ - မရိွတဲ့၊ စကားလံုးအေနနဲ႕ကေတာ့ ဒိႏၷံ - ေပးလွဴျခင္းသည္ နတၳိ - မရိွတဲ့၊ ေပးလွဴျခင္းကို ျငင္းပယ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ေပးလွဴျခင္းဒါနေစတနာရဲ႕ အက်ဳိးတရားကို ျငင္းပယ္တာ၊ ဒါနကိုပဲ ဒီေနရာမွာ ၃ မ်ဳိး ခြဲၿပီး ေျပာတယ္၊ ယိ႒ ဆိုတာ ပူေဇာ္တာ၊ ဟုတ ဆိုတာ လက္ေဆာင္ပဏၰာေပးတာမ်ဳိး၊ အကုန္လံုး ေပးကမ္းတာခ်ည္းပဲ၊ ဒါနကုသိုလ္ ဒါနေစတနာရဲ႕ အက်ဳိးတရားကို ျငင္းပယ္တယ္၊ လက္မခံဘူးဆိုရင္ ကံရဲ႕အက်ဳိးတရားကို ျငင္းပယ္တာပဲ။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာတရားေတာ္ အပိုင္း ၉၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:34pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာတရားေတာ္ အပိုင္း ၉
Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

အာေသ၀နပစၥေယာ

အာေသ၀နဆိုတာ အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္ မီွ၀ဲျခင္း၊ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ စြမ္းရည္ေတြရေအာင္ ေလ့က်င့္ျခင္း၊ အဖန္ဖန္အထပ္ထပ္ ျဖစ္ေပၚျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္၊ “အာ” ဆိုတာ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္၊ “ေသ၀န” မွီ၀ဲတယ္၊ ျဖစ္ေပၚတယ္၊ ဘယ္အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါတည္း ျဖစ္ရင္ စြမ္းရည္သတၱိက မထက္ဘူး၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ လုပ္ၾကရတယ္၊ စာက်က္တာေတာင္မွပဲ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆိုရတယ္၊ နေမာ တႆ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆိုထားတဲ့အခါ စြမ္းရည္သတၱိေတြက ထက္ေနလို႕ အိပ္ရာက ႏိႈး ဆိုခိုင္းေတာင္ နေမာ တႆ လြဲမယ္မထင္ဘူး။

အာေသ၀နသတၱိဆိုတာ ေက်ညက္ေနတဲ့ စာေပတစ္ခုဟာ သတိမထားဘဲနဲ႕ ရြတ္ဆိုလည္း လြဲေခ်ာ္သြားတယ္ မရိွဘူး၊ လမ္းေၾကာင္းက ေျဖာင့္ေနတာ၊ ဘာျဖစ္လို႕ လမ္းေၾကာင္းက ေျဖာင့္တာလဲ၊ အာေသ၀န အထပ္ထပ္လုပ္ထားလို႕၊ အထပ္ထပ္ လုပ္ထားေတာ့ ေခါက္ရိုးက်ဳိးသြားတာ၊ ေခါက္ရိုးက်ဳိးသြားေတာ့ စြမ္းရည္ သတၱိေတြက ျပည့္၀တာ။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာတရားေတာ္ အပိုင္း ၈၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:31pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာတရားေတာ္ အပိုင္း ၈
Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

ပစၦာ - ေနာက္မွ ၊ ဇာတ - ျဖစ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ၊ ပစၥေယာ - ေက်းဇူးျပဳတယ္၊ ေနာက္မွျဖစ္ၿပီး ေက်းဇူးျပဳတဲ့တရားဆိုေတာ့ အက်ဳိးတရားက အရင္ေပၚေနတယ္၊ အေၾကာင္းတရားက ေနာက္မွျဖစ္လာၿပီး အက်ဳိးတရားကို အေထာက္အကူျပဳတယ္၊ အေၾကာင္းအက်ဳိးလို႕ ေျပာရေပမယ့္လို႕ သူ႕ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့အက်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။

အဲဒီေတာ့ ပ႒ာန္းတရားမွာ အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိးလို႕ ဆိုတဲ့စကားဟာ ပုိက်ယ္ျပန္႕တယ္လိုု႕ ဒီလိုမွတ္ရမယ္၊ ျမန္မာစကား အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိးဆိုလို႕ရိွရင္ အေၾကာင္းတရားသည္ အက်ဳိးတရားကို ျဖစ္ေစတတ္တယ္၊ အက်ဳိးတရားသည္ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္၊ ဒီလိုရိွတယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၇၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:26pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၇
Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၇ ၊ ပုေရဇာတ ပစၥေယာ ၊ ဗုဒၶျမတ္စြာက သိသာထင္ရွားေအာင္ ပုေရဇာတ ပစၥေယာဆိုတာ အင္မတန္ထင္ရွားတဲ့ လူတိုင္းလူတိုင္း ေန႕စဥ္ၾကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ လူတိုင္း လူတိုင္းမွာ ပါရိွေနတဲ့ မ်က္စိအၾကည္၊ နားအၾကည္၊ ႏွာေခါင္းအၾကည္၊ လွ်ာအၾကည္၊ ကိုယ္အၾကည္ဆိုတဲ့ ပသာဒရုပ္ ငါးပါး (သိုု႕မဟုတ္) ၀တၳဳရုပ္မ်ားကို ပုေရဇာတပစၥည္းလို႕ ထိုအေျခခံ ၀တၳဳေတြကို အေျချပဳၿပီးေတာ့ ျမင္သိစိတ္၊ ၾကားသိစိတ္၊ နံသိစိတ္၊ လ်က္သိစိတ္၊ ထိသိစိတ္ ဆိုတာေတြ ျဖစ္ရတယ္။ ထုိရုပ္နဲ႕နာမ္ သဘာ၀တရားႏွစ္ခုဟာ ပုေရဇာတသတၱိနဲ႕ ရုပ္တရားက နာမ္တရားကို ပုေရဇာတသတၱိနဲ႕ အေထာက္အကူျပဳထားတယ္္ ဆိုတဲ့ သေဘာတရားကို ျမတ္စြာဘုရားက ထင္ရွားသိသာေအာင္ ေဟာၾကားထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၆၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:11pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၆
Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

အခုဒီကေန႕ဟာ ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၆ လို႕ အဲဒီလို ေဟာတဲ့ထဲမွာ ပစၥယနိေဒၵသလို႕ ေခၚတဲ့ ၂၄ ပစၥည္းကို မက်ဥ္းမက်ယ္ခ်ဲ႕ဖြင့္ၿပီးေတာ့ ျပတဲ့အခန္းကို အဓိကပဓါနထားၿပီးေတာ့ ေဟာၾကားခဲ့တယ္။ ထိုပစၥယနိေဒၵသအခန္းနဲ႕ ခပ္ဆင္ဆင္တူၿပီး ထိုပစၥယနိေဒၵသအခန္းထက္ က်ယ္၀န္းတဲ့ ပညာ၀ါရကိုလည္းပဲ တေစ့တေစာင္းလွမ္းၾကည့္ၿပီးေတာ့ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ပစၥယနိေဒၵသနဲ႕ပညာ၀ါရဆိုတာ ဒီက႑ႏွစ္ရပ္ဟာ ပစၥယနိေဒၵသကအက်ဥ္း ပညာ၀ါရကအက်ယ္လို႕ ဒီလို နားလည္ရမယ္။ အဲေတာ့ သိပ္အက်ဥ္းလည္းမျဖစ္ရေလာက္ေ
အာင္ သိပ္အက်ယ္ႀကီးလည္း မျဖစ္ရေလာက္ေအာင္ မျဖစ္ရေလေအာင္ ပ႒ာန္းတရားႀကီးရဲ႕ သဘာ၀ကို အနည္းငယ္ ရိပ္စားမိေအာင္ တို႕ရဲ႕ ေန႕စဥ္ဘ၀ကို ပ႒ာန္းတရားႀကီးနဲ႕ ဘယ္လိုဆက္သြယ္ေနတာကိုု သိရိွနားလည္ေအာင္ ဘုန္းႀကီးတိို႕ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ေဟာတယ္။
ေဟတုပစၥေယာကေနစတင္ေဟာခဲ့တာ ဥပနိႆယပစၥေယာထိေအာင္ ရွင္းလင္းေဟာျပၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အခုဒီကေန႕ည ပုေရဇာတပစၥေယာဆိုတာကိုု ေဟာပါမယ္။ စကားလံုးရဲ႕ အဓိပၸာယ္ကို ေရွးဦးစြာ ရွင္းရမယ္။ ပုေရဇာတ …. ပုေရဆိုတာ ေရွးဦးစြာ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ဇာတဆိုတာ …. ျဖစ္ႏွင့္ေနတဲ့ ပစၥယ …. အေၾကာင္းတရားတဲ့။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၅၊ Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:05pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၅

Dr နႏၵမာလာဘိ၀ံသ

ဒီကေန႕ အနႏၱရပစၥေယာ၊ သမနႏၱရပစၥေယာ၊ အညမညပစၥေယာ၊ နိႆယပစၥေယာလို႕ ဒီပစၥည္းေတြကို အက်ဥ္းခ်ဳံးၿပီးေတာ့ ဥပနိႆယပစၥေယာကို အက်ယ္ေဟာေပးပါ့မယ္။

အနႏၱရပစၥေယာဆိုတာက ေရွ႕စိတ္နဲ႕ေနာက္စိတ္ ေရွ႕စိတ္နဲ႕ေနာက္စိတ္ဟာ အျခားအကြယ္မရိွပဲနဲ႕ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ အနႏၱရဆိုတာ - န အန္တရ ၾကားထဲမွာ အျခားတစ္ပါးတရားမျခားဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကိုေျပာတာ။ Mental Process လို႕ ေခၚတဲ့ ၀ီထိကို ၾကည္မယ္ဆိုယင္ မ်က္စိကို အဆင္းအာရံုေလးက လာတိုက္လိုက္လို႕ မ်က္စိတံခါးကို ပဥၥဒြါရ၀ဇၨန္းစိိတ္ကေလးက ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီ ပဥၥဒြါရ၀ဇၨန္းစိတ္ ၿပီးသြားတာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ စကၡဳ၀ိညာဏ္စိတ္ ခ်ဳပ္သြားတာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္္ သမၸဋိစိ ၦဳင္း လက္ခံတဲ့စိတ္ ၊ လက္ခံတဲ့ သမၸဋိစိ ၦဳင္း စိတ္ ခ်ဳပ္သြားတာနဲ႕ သႏီ ၱရဏစိတ္၊ ဒီလို Mental Process မွာ အစဥ္အတိုင္းသြားေနတာ။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၄၊ Dr နႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

April 25, 2014 at 6:00pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၄

Dr နႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာအပိုင္း၄မွာ အဓိပတိပစၥေယာ … ၂၄ပစၥည္းထဲက လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးတဲ့ အဓိပတိပစၥေယာကို ရွင္းလင္းၿပီးေတာ့ ေဟာၾကားပါမယ္။

လူ႕ရဲ႕စိတ္ကိုလႊမ္းမိုးႀကီးစိုးေနတဲ့ေနရာမွာ သဘာ၀တရားေလးခုဟာ လူ႕ရဲ႕စိတ္ကို လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးထားတတ္တယ္။ က်န္တဲ့သဘာ၀တရားေတြက ဒီေလာက္မလႊမ္းမိုးဘူး။ ဒီမွာပါတဲ့ သဘာ၀တရားေလးမ်ဳိးဟာ လူ႕ရဲ႕စိတ္ကို လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးတတ္တယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း အာရံုေတြမွာ အခ်ဳိ႕ခ်ဳိ႕ေသာအာရံုမ်ားက စိတ္ကိုလႊမ္းမိုးႀကီးစိုးႏိုင္ျခင္းမရိွဘူး။

အခ်ဳိ႕ခ်ဳိ႕ေသာအာရံုမ်ားက လူ႕ရဲ႕စိတ္ကို လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးႏိုင္တယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္လည္း အဓိပတိပစၥေယာကို - အဓိပတိပစၥေယာ အတူျဖစ္ျပန္ ရုပ္ႏွင့္နာမ္ကိုတဲ့ ဧကန္လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးႏိုင္ဘိ အဓိပတိတရား …။ ႀကီးစိုးႏိုင္တဲ့အဓိပတိတရား
ဆိုတာ ဆႏၵတို႕၊ ၀ီရိယတို႕၊ ၀ီမံသာတို႕၊ စိတၱတို႕၊
စိတ္ထဲမွာျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဒီေစတသိက္၃မ်ဳိးနဲ႕ စိတ္ဓာတ္ဟာ နာမ္တရားေတြကို ႀကီးစိုးလႊမ္းမိုးထားႏိုင္တယ္။ အဓိပတိကို ႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၃၊ Dr နႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

 

 

April 25, 2014 at 5:51pm

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၃

Dr နႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

အာရမၼဏပစၥေယာ - ထိုအာရမၼဏပစၥေယာကို ပစၥယုေဒၵသပါဠိမွာ ပါဠိအျပည့္အစံုေဟာထားတယ္။ ထိုအာရမၼဏပစၥေယာရဲ႕ အာရမၼဏပစၥည္းဆိုတဲ့ေနရာမွာ အာရမၼဏဆိုုတဲ့ပုဒ္က - အာ - ဆိုတာ = လာေရာက္ၿပီးေတာ့၊ ရမၼဏ = ေမြ႕ေလ်ာ္တယ္ ။ လူေတြရဲ႕စိတ္ကေလးဟာ (စိတ္လို႕ေျပာလိုက္ယင္ ေစတသိက္လည္းပါတယ္လို႕မွတ္ထားေပါ့။) ၊ လူေတြရဲ႕ စိတ္ကေလး အေတြးေတြဟာ ဆိုင္ရာအာရံုစီကိုသြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကတယ္။ အာရံုမရိွပဲနဲ႕ လူ႕ရဲ႕စိတ္ဟာ ဘယ္ေတာ့မွ မျဖစ္ဘူးး။ ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် လူေတြေျပာေနၾကတဲ့ စိတ္ဟာ အာရံုေပၚမီွၿပီးေတာ့ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ လူ႕စိတ္ထဲမွာ အဓိက အေၾကာင္းတရားတခုက ဘာတုန္းဆိုယင္ ဒီ အာရမၼဏပစၥည္း ပဲ ။

အဲဒီ အာရမၼဏကိုပဲ အဓိပၸာယ္ တစ္မ်ဳိးနဲ႕ေျပာလို႕ ရိွယင္ အာလမၺဏ စိတ္ကေလးဟာ ဘာနဲ႕ အလားသ႑ာန္တူတုန္းဆိုယင္ မသန္စြမ္းတဲ့လူနဲ႕အလားသ႑ာန္တူတယ္။ မသန္စြမ္းတဲ့လူတစ္ေယာက္ဟာ ႀကိဳးတန္းတို႕ တုတ္ကေလးေတြတို႕ကို အားျပဳၿပီးမွ ထလို႕ရတယ္။ စိတ္ကေလးဟာလည္း အာရံုုေပၚကိုမီွတြယ္ၿပီးေတာ့မွသာ ထႏိုင္တယ္တဲ့။ အာရံုမရိွပဲနဲ႕ စိတ္မျဖစ္ဖူးလို႕ ဒီလိုေျပာလိုတာ။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ အပိုင္း ၂ ၊ Dr နႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

ပ႒ာန္းတရားကိုစာေပအေနနဲ႕ေလ့လာသူမ်ားအေနနဲ႕ ပစၥည္း၊ ပစၥယုပၸန္ တို႕ကို ေရွးဦးစြာမွတ္ရမယ္။ ပစၥည္းဆိုတာ အေၾကာင္းတရား၊ ပစၥယုပၸန္ဆိုတာ ထိုအေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အက်ဳိးတရား သို႕မဟုတ္ ပစၥယုပၸန္ဆိုတာ - (ပစၥည္းတရား အေၾကာင္းတရားကေန) ေက်းဇူးျပဳထားတဲ့ အက်ဳိးတရားလို႕ ဒီလို အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ပစၥယဆိုတဲ့စကားလံုးကို ျမန္မာလိုပစၥည္းလို႕ျပန္လိုက္တာ၊ အေၾကာင္းတရားလို႕ေျပာတာ။ ဒီမွာ ပစၥည္းဆိုတာ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ အေၾကာင္းတရားလို႕ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ပစၥယုပၸန္ဆိုတဲ့ စကားလံုးက ပစၥယုပၸႏၷဆိုတဲ့ စကားလံုးက ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္လို႕ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အက်ဳိးတရား သို႕မဟုတ္ အေၾကာင္းတရားကေန ေက်းဇူးျပဳထားတဲ့တရားလို႕ ဒီလို အဓိပၸာယ္ရတယ္။

ေဟတုပစၥည္းဆိုတာ ဘယ္သူ႕ေခၚတာတုန္းဆိုယင္ ဟိတ္ေျခာက္ပါးကိုေခၚတယ္။ ဟိတ္ေျခာက္ပါးလို႕ဆိုတာ အဘိဓမၼာသင္ဖူးတဲ့သူေတြအေနနဲ႕႔ေတာ့ ဒီေလာက္ေျပာလိုက္ယင္သိတယ္ေပါ့။ အဘိဓမၼာမသင္ဖူးးတဲ့သူေတြအေန
နဲ႕ေတာ့ ဟိတ္ေျခာက္ပါးဆိုတာ ဘာေတြပါလိမ့္လို႕ ဒီလိုထင္ေကာင္းထင္လိမ့္မယ္။
ေဟတုဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္က အက်ဳိးတရားေတြကို ရွင္သန္ေနေအာင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေနေအာင္ ခိုင္မာေနေအာင္ ေက်းဇူးျပဳေနတဲ့ အေၾကာင္းတရားလို႕ အဓိပၸာယ္ရတယ္။

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ ၁ ၊ ေဒါက္တာနႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ ၁

ပ႒ာန္းဆိုတဲ့ ပ႒ာန ရဲ႕အဓိပၸာယ္က ဘာလဲဆိုယင္ ပ = အမ်ဳိးမ်ဳိး လို႕အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ႒ာန = အေၾကာင္းတရားေတြ။ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာအေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ အက်ဳိးတရားေတြ ထုတ္လုပ္ေနပံုကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ရွင္းလင္းျပတဲ့ ေဒသနာေတာ္ႀကီးကို ပ႒ာနလို႕ ဒီလိုနံမည္ေပးတာျဖစ္တယ္။

ေနာက္တနည္းက ပ႒ာနဆိုတဲ့ စကားလံုးသည္ ခြဲခ်မ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ရႈျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ၀ိဘဇၨနတၳ (ပါ႒ိစကားလံုးမေသခ်ာပါ) ျမတ္စြာဘုရားက အရာခပ္သိမ္းကို ခြဲျခားစိတ္္ျဖာၿပီး ေဟာၾကားေလ့ရိွတယ္။ သာမာန္ပုဂၢိဳလ္ေတြက ၾကည့္လိုက္ယင္ တစ္ခုုလို႕ပဲျမင္ၾကတယ္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႕တုန္းဆို ခြဲျခားစိတ္ျဖာႏိုင္စြမ္းမရိွဘူး။ ပ႒ာန္းဆိုတဲ့ ဒီအဘိဓမၼာေတြဟာ အရာခပ္သိမ္းကို သဘာ၀တရားေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီးေတာ့ ျမင္ေလ့ရိွတယ္၊ ေဟာၾကားေတာ္မူတယ္။