ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ ၁ ၊ ေဒါက္တာနႏၵာမာလာဘိ၀ံသ

ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္ ၁

ပ႒ာန္းဆိုတဲ့ ပ႒ာန ရဲ႕အဓိပၸာယ္က ဘာလဲဆိုယင္ ပ = အမ်ဳိးမ်ဳိး လို႕အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ႒ာန = အေၾကာင္းတရားေတြ။ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာအေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ အက်ဳိးတရားေတြ ထုတ္လုပ္ေနပံုကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ရွင္းလင္းျပတဲ့ ေဒသနာေတာ္ႀကီးကို ပ႒ာနလို႕ ဒီလိုနံမည္ေပးတာျဖစ္တယ္။

ေနာက္တနည္းက ပ႒ာနဆိုတဲ့ စကားလံုးသည္ ခြဲခ်မ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ရႈျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။ ၀ိဘဇၨနတၳ (ပါ႒ိစကားလံုးမေသခ်ာပါ) ျမတ္စြာဘုရားက အရာခပ္သိမ္းကို ခြဲျခားစိတ္္ျဖာၿပီး ေဟာၾကားေလ့ရိွတယ္။ သာမာန္ပုဂၢိဳလ္ေတြက ၾကည့္လိုက္ယင္ တစ္ခုုလို႕ပဲျမင္ၾကတယ္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႕တုန္းဆို ခြဲျခားစိတ္ျဖာႏိုင္စြမ္းမရိွဘူး။ ပ႒ာန္းဆိုတဲ့ ဒီအဘိဓမၼာေတြဟာ အရာခပ္သိမ္းကို သဘာ၀တရားေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီးေတာ့ ျမင္ေလ့ရိွတယ္၊ ေဟာၾကားေတာ္မူတယ္။


ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ပ႒ာနဆိုတာၾကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားက အေၾကာင္းတရားေတြနဲ႕အက်ဳိးတရားေတြြဟာ ဘယ္လိုဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ အေၾကာင္းတရားေတြက အက်ဳိးတရားေတြကို ဘယ္လိုပံ့ပိုးထားတယ္၊ ဘယ္လိုျဖစ္ေစတယ္၊ ဘယ္လိုတည္တံ့ေအာင္ ေထာက္ပံ့ကူညီေနတယ္ဆိုတဲ့ သဘာ၀ေတြကို ရွင္းျပတယ္။

သတၱ၀ါအားလံုုးဟာ ေဟာဒီ ပ႒ာန္း ၂၄ ပစၥည္းထဲက အေၾကာင္းတရားေတြ အက်ဳိးတရားေတြနဲ႕ ေန႕စဥ္ ေနေနၾကတာ။ ပစၥယလို႕ သံုးတဲ့ စကားလံုးက ဘာတုန္းလို႕ဆိုယင္ ျဖစ္ေပၚေအာင္အက်ဳိးျပဳတယ္ သို႕မဟုတ္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အရာကို ရပ္တည္ေနေအာင္ အက်ဳိးျပဳတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းတရားကို ဆိုလိုတယ္။

အဲဒါကို ေက်းဇူးျပဳတယ္လို႕ ေခၚၾကတာ။ အဲေတာ့ ေက်းဇူးျပဳတယ္ဆိုတာ အေၾကာင္းတရားသည္ မရိွေသးတာကို ရိွေအာင္လုပ္ေပးတယ္..ဒါတစ္ခု။ ရိွၿပီးသားကို maintenance လုပ္တယ္၊ ရပ္တန္႕ေနေအာင္လုပ္ထားေပးတယ္။ ဒီႏွစ္ခုဟာ ပစၥယရဲ႕အဓိပၸာယ္က ျဖစ္ေစတယ္၊ တည္တန္႕ေစတယ္။ အဲဒါကို ေက်းဇူးျပဳတယ္လို႕ ေခၚတာ။

ေဟတုပစၥေယာလို႕ဆိုတာ ေဟတုဆိုတဲ့အဓိပၸာယ္ကေတာ့ သူက ဒီျပင္ေနရာမွာ အေၾကာင္းတရားလို႕ပဲ သာမာန္ရတာ…ဒီေနရာမွာ

သာမာန္အေၾကာင္းတရားမဟုတ္ဘူး
…သူက..ခိုင္ျမဲေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရားတဲ့။ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ အေၾကာင္းတရား ၊ ျဖစ္ေပၚေစၿပီး ဆက္လက္ရွင္သန္ေနေအာင္ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ သဘာ၀တရားကို ေဟတုလို႕ ေခၚတယ္။
အာရမၼဏဆိုတာ စိတ္ရဲ႕ေပ်ာ္ေမြ႕ရာ စိတ္ရဲ႕ျဖစ္ေပၚရာ အေၾကာင္းတရားေတြ ၊ အာရံုအေၾကာင္းတရားေတြ ၊

အဓိပတိဆိုတာၾကေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ကို လႊမ္းမိုးထားႏိုုင္တဲ့ သဘာ၀တရားကို ေျပာတာ၊
အနႏၱရတို႕ ၊ သမၼႏၷတရတို႕ဆိုတာ ေရွ႕စိတ္နဲ႕ေနာက္စိတ္ ၊ ေရွ႕ပိုင္းမွာျဖစ္တဲ့ နာမ္တရားနဲ႕ေနာက္ပိုင္းမွာျဖစ္တဲ့ နာမ္တရားေတြရဲ႕အၾကားမွာ ဘာမွ အျခားအကြယ္ မရိွပဲနဲ႕၊ ေရွ႕တရားက ေနာက္တရားကို ေက်းဇူးျပဳတဲ့ သေဘာကိုေျပာတာ။ အဲလို ၂၄ ပစၥည္းမွာ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ သဘာ၀တရားေတြနဲ႕ ျမတ္စြာဘုရားက ၂၄ မ်ဳိးလို႕ ေက်းဇူးျပဳပံု ေက်းဇူးးျပဳနည္း ၂၄ မ်ဳိးကို ေခါင္းစီးေလးခ်မွတ္ၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားကေပးတယ္။ ေပးၿပီးတဲ့အခါက်မွ အေသးစိတ္ တစ္ခုစီ တစ္ခုစီ ေဟာတာ ျဖစ္တယ္။

အဲဒီထဲမွာ အဘိဓမၼထသဂၤဟက်မ္းမွာ ၂၄ ပစၥည္းကို အက်ဥ္းခ်ဳံးလိုက္လို႕ရိွယင္တဲ့ အာရမၼဏပစၥည္း ၊ ကမၼပစၥည္း ၊ ဥပနိႆယပစၥည္း ၊ အတၳိပစၥည္းလို႕ အဲဒီ ၄ ပစၥည္းထဲမွာ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ပစၥည္းေတြ အားလံုးဟာ အက်ဳံး၀င္သြားတယ္၊ including ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့။

၂၄ ပစၥည္းကို ခ်ဳံးေျပာယင္ေတာ့ ၄ မ်ဳိးနဲ႕ေျပာလို႕ရတယ္လို႕ ဆိုၿပီးေတာ့ အဘိဓမၼထသဂၤဟက်မ္းမွာ ျပထားတာ ရိွတယ္။ ဘုန္းႀကီးတို႕ ၄ ပစၥည္းထက္ ထပ္ခ်ဳံးလို႕ ရဦးမလားလို႕ ၾကည့္တဲ့အခါၾကေတာ့ ထပ္ခ်ဳံးလို႕ ရေသးတယ္ ဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ခ်ဳံးမတုန္းဆိုေတာ့ အတၳိနဲ႕နတၳိ ထဲ အကုန္၀င္သြားႏိုင္တယ္တဲ့။

အတၳိအမ်ဳိးအစားဆိုတာ အေၾကာင္းတရားနဲ႕အက်ဳိးတရား ႏွစ္ခုစလံုုး ရိွေနခိုက္မွာ အေထာက္အကူျပဳတယ္။ ေက်းဇူးျပဳတယ္။ အေၾကာင္းတရားကလည္း ရိွေနခိုက္ ျဖစ္ရမယ္။ အက်ဳိးတရားကလည္း ရိွေနခိုက္ ျဖစ္ရမယ္။ အဲဒီ ရိွေနခိုက္မွာ ေက်းဇူးးျပဳတာဟာ အတၳိပစၥည္းပဲ။
နတၳိပစၥည္းဆိုတာက မရိွေတာ့တဲ့ေနာက္မွ ေက်းဇူးးျပဳတာ ၊ သူက ရိွေနခိုက္မွာ ေက်းဇူး မျပဳဘူး။ အေၾကာင္းတရားက လံုး၀ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားေတာ့မွ အက်ဳိးတရား ေပၚလာတာ။ အဲေတာ့ .. အတၳိအုပ္စုနဲ႕နတၳိအုပ္စု ႏွစ္ခုပဲ ရိွတယ္။ ဒီ ၂၄ ပစၥည္းမွာ ျမတ္စြာဘုရားက အတၳိ နတၳိ လို႕ ထားၿပီးေတာ့ ေဟာထားတာဟာ -

( အယူ၀ါဒေရးရာနဲ႕ပတ္သက္လာလို႕ ရိွယင္ ေဟာဒီ အတၳိ နတၳိ လို႕ဆိုတဲ့ စကားလံုးက ဘာကို ဦးတည္ၿပီးေတာ့ ေျပာတာတုန္းဆိုယင္ အတၳိဆိုတာ ထာ၀ရရိွေနတဲ့အရိွကို အတၳိ ၊ နတၳိဆိုတာ ထာ၀ရရိွေနတာ မဟုတ္တာကို နတၳိ .. ဒီ သေဘာကို ေျပာတာ..ေနာ္။

သူက ဘာနဲ႕ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာတုန္းဆိုယင္ အတၳိဆိုတာ အတၱလို႕ဆိုတဲ့ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကေလးတစ္ခု လူေတြရဲ႕ သက္ရိွ သတၱ၀ါေတြထဲမွာ soul ဆိုတဲ့ အတၱဆိုတဲ့ ခိုင္ျမဲတဲ့အရာေလးဟာ ထာ၀ရရိွတယ္လို႕ ယူဆတာ အတၳိ ။

ထာ၀ရမရိွဘူး၊ ျဖစ္ၿပီးယင္ ေနာက္ၾကေတာ့ ပ်က္သြားတာပဲ ၊ ၿပီးေတာ့လည္း ဘယ္ေတာ့မွ ေပၚမလာေတာ့ဘူး။ ထာ၀ရမရိွေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆတစ္ခုက နတၳိတဲ့။
အတၳိဆိုတာ သႆတ၀ါဒကို ရည္ညႊန္းၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္။
နတၳိဆိုတာ ဥေစၦဒ၀ါဒကို ရည္ညႊန္းၿပီးေတာ့ ေျပာျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒါက အယူအဆေရးရာနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အတၳိ နတၳိ ။ )

*** ပ႒ာန္းမွာလာတဲ့ အတၳိ နတၳိက ဒီအဓိပၸာယ္ မဟုတ္ဘူး။

အတၳိဆိုသည္မွာ အေၾကာင္းတရားေကာ အက်ဳိးတရားေကာ ႏွစ္ခုလံုးရိွေနတဲ့အခိုက္မွာ အေၾကာင္းတရားက အက်ဳိးတရားကိုု ေက်းဇူးျပဳတယ္။ နတၳိဆိုတာေတာ့ မရိွေတာ့မွ ေက်းဇူးျပဳတယ္လို႕ ဒီ သဘာ၀ႏွစ္ခုုကို ခြဲျခားမွတ္သား ထားဖို႕လိုတယ္ေပါ့။ ၂၄ပစၥည္းကို အက်ဥ္းခ်ဳံးလိုက္ယင္ ေဟာဒီ ႏွစ္မ်ဳိးထဲမွာ အားလံုုး ၀င္သြားႏိုင္တယ္ေပါ့။ ကဲ .. ေကာင္းၿပီ ။

ဒီေန႕ ၿပီးႏိုင္သမွ်ၿပီးေအာင္ ေဟတုပစၥည္း အေၾကာင္းကိုေျပာမယ္။

ပထမဆံုး အေျခခံအားျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားက သစၥာေလးပါးကို ေဟာတယ္။ သစၥာေလးပါးဆိုတာ ၾကည့္ေလ ၊ ဒုကၡဆိုတာ တေလာကလံုုးကို ျမတ္စြာဘုရားက ဒုုကၡလို႕ နံမည္တပ္လိုက္တယ္။

ဘာျဖစ္လို႕ ဒုကၡလို႕ နံမည္တပ္တာတုန္းဆိုယင္ ဆင္းရဲလို႕ ဒုကၡလို႕ နံမည္တပ္တာမဟုတ္ဘူး။ ဒီထဲမွာ ခ်မ္းသာတာေတြြလည္း ပါတယ္..ေနာ္။ ဘာျဖစ္လို႕ ဒုကၡလို႕ နံမည္တပ္လိုုက္သလဲဆိုယင္ ဒု ဆိုတာ ေက်နပ္စရာမေကာင္းဘူး၊ ခ က ကိုယ္ထင္တဲ့အတိုင္း ဘာမွ မရိွဘူးး။ အဲဒီ အဓိပၸာယ္နဲ႕ေဟာတာ။ အဲေတာ့ ဒုကၡဆိုတာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ အက်ဳိးတရားေတြအားလံုးကို ရည္ညႊန္းၿပီးေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားေဟာထားတာ။ အဲဒီ ဒုကၡမွာ ဆိုင္ရာအေၾကာင္းတရားကို ဒုုကၡသမုဒယလို႕ . . . သစၥာေလးပါးမွာ အဓိကအားျဖင့္ တဏွာကိုေဟာတယ္။ သို႕ေသာ္ . . . နိေဗၺဒဘာဂိယသုတ္မွာၾကေတာ့ . . . ဒုကၡသမုဒယကို ပဋိစၥသမုပၸဒ္ထည့္ ေဟာတယ္ ျမတ္စြာဘုရားက။ ဒါလည္း သတိထားစရာအခ်က္တစ္ခုပဲေနာ္။

တဏွာဆိုတာ အဓိကပဓာန ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီးေတာ့ ေဟာတာ..တဏွာကသာ ဒုကၡသမုဒယ၊ အ၀ိဇၨာတို႕က ဒုုကၡသမုဒယ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာလို႕မရဘူး။ ဆင္းရဲတဲ့အက်ဳိး၊ လိုခ်င္စရာ မေကာင္းတဲ့ သံသရာထဲမွာျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အက်ဳိိးတရားေတြြကို ထုတ္လုပ္တာ မွန္သမွ်ဟာ ဒုကၡသမုဒယေတြခ်ည္းပဲလို႕ ဒီလိုနားလည္ရတယ္။ အဲေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားတရားေတာ္သည္ သစၥာေလးပါးမွာ ဒုကၡနဲ႕ဒုုကၡသမုုဒယကို ေဟာကတည္းက အေၾကာင္းတရားနဲ႕အက်ဳိးတရားကို ေဟာတယ္ဆိုတာ ထင္ရွားတယ္။

ရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ျမတ္က ဗုဒၶဘာသာ သာသနာေတာ္ျမတ္ႀကီးကို ဗုဒၶဘာသာ မျဖစ္ခင္က သာသနာေတာ္ထဲ ၀င္မလာခင္က သဥၥယ (စာလံုုးေပါင္းမေသခ်ာပါ) ဆရာႀကီးရဲ႕သာသနာမွာ ပရဗုိဒ္အျဖစ္နဲ႕ေနတယ္။ ပဥၥ၀ဂ္ဂီငါးပါးထဲက အငယ္ဆံုုးျဖစ္တဲ့ ရွင္အႆဇိနဲ႕ေတြ႕ေတာ့ ဗုဒၶရဲ႕၀ါဒ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ေျပာျပပါဆိုေတာ့ . . ဒီ အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိးပဲေျပာတာပဲ။ ေယဓမၼာ ေဟတုပၸဘ၀ါ ေတသံ ေဟတုံ တထာ ဂေတာ . . တဲ့ ။ အေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ အက်ဳိးတရားေတြြ ရိွတယ္။ အဲဒီ အက်ဳိးတရားေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာပါတယ္ဆိုေတာ့ .. ေဟာ.. ဒုုကၡနဲ႕ဒုကၡသမုဒယ ေဟာတယ္လို႕ ေျပာတာ။ ဒီလို ဆိုလိုတာ။ အဲေတာ့ ဒီေလာက္ကေလးေျပာလိုက္တာနဲ႕ သူဥာဏ္ပြင့္သြားတယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ပြင့္သြားသလည္းဆိုယင္ .. မွားယြင္းေနတဲ့ အယူအဆေတြ လံုး၀ကင္းသြားတယ္။ သံသယလံုး၀ကင္းသြားတယ္။ အဲဒါကိုပဲ စာလိုေျပာယင္ ဒိ႒ိ ၀ိစၦိကိစၥ ကြာသြားတယ္ ေျပာတာေပါ့။ ေသာတာပန္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ အဲဒါပဲ။ ဒိ႒ိ ၀ိစၦိကိစၥ ကင္းသြားတယ္။

အဲေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕၀ါဒသည္ အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိးကို ရွင္းျပတဲ့ ၀ါဒ ။ အဲဒီ သစၥာေလးပါးကိုပဲ အက်ယ္ခ်ဲ႕ၿပီးေျပာလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ပဋိစၥသမုပၸဒ္တဲ့။ထပ္ၿပီးေတာ့ အက်ယ္ခ်ဲ႕လိုက္တာ . . ၾကည့္ . . ဒုကၡသမုဒယက အ၀ိဇၨာ ၊ ဒုုကၡက သခၤါရ ၊ အ၀ိဇၨာပစၥယာ သခၤါရာ။ ဒုကၡနဲ႕ ဒုကၡသမုဒယပဲ . . အဲဒီမွာ ။ သခၤါရပစၥယာ ၀ိညာဏံ။ သခၤါရက ဒုကၡသမုဒယ .. ၀ိညာဏက ဒုကၡဆိုၿပီး ။

အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိး ပဋိစၥသမုပၸဒ္က ဘာဆိုလိုုတာတုန္း ဆိုလို႕ရိွယင္ အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိးသည္ တစ္ခုနဲ႕တစ္ခု ဆက္စပ္ေနတယ္လို႕ . . ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ dependent origination တစ္ခုနဲ႕တစ္ခု မီွတည္ေနတယ္။ ပဋိစၥသမုပၸဒ္ကို ပဋိစၥဆိုုတာ အေၾကာင္းတစ္ခုခုကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့မွ သမုပၸါဒ ျဖစ္ေစတယ္လို႕ ဒီလို ဆိုလိုတာ။ အေၾကာင္းသည္ပင္လွ်င္ အေၾကာင္းတစ္ခုရိွရေသးတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ ဗုဒၶတရားေတာ္အရ အေၾကာင္းမဲ့အေၾကာင္းဆိုတာ မရိွဘူး။ အေၾကာင္းမဲ့ဆိုတာ မရိွဘူးး။ first cause ဆိုတာ မရိွဘူး။

causeless cause မရိွဘူးလို႕ ဆိုလိုတယ္ေပါ့။ အေၾကာင္းနဲ႕အက်ဳိးသည္ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ေနၾကတယ္တဲ့။ အေၾကာင္းကလည္း အက်ဳိးျဖစ္သြားတာပဲ။ အက်ဳိးကလည္း အေၾကာင္းျဖစ္သြားတာပဲ။ ေဆာင္ရြက္မႈကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာတာ။ အေၾကာင္းဖက္ကေန ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ အက်ဳိးလို႕ေခၚတယ္။ အက်ဳိးဖက္ကေန ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ အေၾကာင္းလို႕ေခၚတယ္။ ဥပမာမယ္ - အေမနဲ႕သမီးကို ၾကည့္ေလ။ အေမဆိုတာ သမီးဘက္ကေန ၾကည့္ရင္သူက အေမေလ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာလည္း အေမရိွတာပဲ။ သူ႕အေမဖက္ကေန ၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူက သမီး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲဒါကိုပဲ Mutual relation လို႕ ေခၚတယ္။ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ေနတဲ့ သေဘာတဲ့။

အဲဒီ ပဋိစၥသမုပၸဒ္ကို တစ္ခါ အက်ယ္ခ်ဲ႕ၿပီး ေဟာလိုက္တဲ့အခါမွာ (ပဋိစၥသမုပၸဒ္က ျမတ္စြာဘုရားေဟာတယ္။ အေၾကာင္းတရားရယ္ အက်ဳိးတရားရယ္ ႏွစ္ခုထဲပဲေဟာသြားတယ္) ။ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ၾကီးၾကေတာ့ အေၾကာင္းတရားကိုုလည္း ထုတ္ျပတယ္။ အက်ဳိးတရားကိုလည္း ထုုတ္ျပတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းတရားကေနၿပီးေတာ့ ဒီအက်ဳိးတရားကို ေက်းဇူးျပဳတဲ့အခါမွာ ဘယ္လို စြမ္းရည္သတၱိေတြ အသံုးျပဳတယ္ဆိုတာပါ ထုတ္ျပတယ္။ ေဟာ . . တစ္ခုပိုုလာၿပီ၊ ဒါေျပာတာ . . ေနာ္ ။

ပဋိစၥသမုပၸဒက အေၾကာင္းတရားနဲ႕အက်ဳိးတရား ႏွစ္ခုထဲဲတင္ ရွင္းျပတာ။ ပ႒ာန္းၾကေတာ့ အေၾကာင္းတရားကိုုလည္း ရွင္းျပတယ္။ ထိုအေၾကာင္းတရားက ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ သို႕မဟုတ္ တည္ေစတဲ့ အက်ဳိးတရားကိုလည္း ထုတ္ျပတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ေစ တည္ေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရားရဲ႕ စြမ္းရည္သတၱိကိုလည္း ထုတ္ျပတယ္။ သူ႕မွာဘာစြမ္းရည္ေတြရိွသလဲ။

ဘာစြမ္းရည္နဲ႕ သူဟာ ဒီလိုလုပ္ထားတာလည္း။ သတၱိဆိုတာရိွတာပဲ .. အေၾကာင္းတရားမွာ ဆိုင္ရာသတၱိေလးေတြ မရိွပဲနဲ႕ သူက အက်ဳိးတရားတစ္ခုကို မျဖစ္ေစႏိုင္ဘူး။ သတၱိဆိုတာ စြမ္းႏိုင္တဲ့ capability, energy ဒါကိုု ေျပာတာ။ energy စြမ္းအင္ေပါ့။ အဲဒီ စြမ္းအင္ေလးေတြကို အသံုးျပဳဳၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့မွ ခုနက အက်ဳိးတရားဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာတာေပါ့။ အရာခပ္သိမ္းမွာ သူ႕ဟာနဲ႕သူ အေၾကာင္းတရားမွာ သူ႕ရဲ႕ energy ေလးေတြ ရိွတယ္။ အဲဒီ energy ေလးေတြေၾကာင့္ အက်ဳိးတရားေပၚလာတာလို႕ ဒါေျပာတာ . . ေနာ္ ။

အဲေတာ့ ပ႒ာန္းၾကေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားက ျပည့္ျပည့္စံုုစံု ေဟာလိုက္တယ္။ အေၾကာင္းတရားကိုလည္း ေဟာတယ္။ အက်ဳိးတရားကိုုလည္း ေဟာတယ္။

အေၾကာင္းတရားရဲ႕သတၱိကိုလည္း ေဟာတယ္ဆိုေတာ့ သံုးမ်ဳိး ေဟာထားတာ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ စြမ္းရည္သတၱိေတြရဲ႕နံမည္အေနနဲ႕ ၂၄ ပစၥည္းကို ျမတ္စြာဘုရားက အသံုးျပဳတယ္။ အသံုးျပဳတဲ့ . . အသံုးျပဳပံု . . အသံုးျပဳနည္း . . အေၾကာင္းတရားရဲ႕စြမ္းရည္သတၱိေတြကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီးေတာ့ ေဟာထားတာတဲ့။ အဲေတာ့ ပဋိစၥသမုပၸဒ္ထက္ တစ္ခ်က္ပိုသြားတာေပါ့။

ပ႒ာန္းတရားႀကီးက ပိုၿပီးေတာ့ ျပည့္စံုုသြားတယ္။ ပဋိစၥသမုပၸဒ္ကို ဖြင့္ဆိုတဲ့ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ အ႒ကထာဆရာႀကီးက ပဋိစၥသမုပၸဒ္နဲ႕ပ႒ာန္းကို ေရာၿပီးေတာ့ ဖြင့္ျပတယ္။

ပဋိစၥသမုပၸဒ္ခ်ည္းသက္သက္ဆို ပ႒ာန္းမပါဘူး။ အဲေတာ့ ပဋိစၥသမုပၸဒ္နဲ႕ပ႒ာန္းကို တြဲျပလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ပိုုၿပီးေတာ့ နက္နဲလာတယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီပဋိစၥသမုပၸဒ္ကို ရွင္းျပဖို႕ရာၾကေတာ့ ရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသေတာင္မွပဲ သူက ပင္လယ္ႀကီးထဲမွာ သူဟာ မရပ္တည္ႏိုင္သလိုပါပဲတဲ့ အင္မတန္နက္တဲ့ပင္လယ္ႀကီးထဲမွာ မရပ္တည္ႏို္င္သလို ဒါရွင္းျပဖို႕ သူ႕ဥာဏ္ဟာ အင္မတန္ကို ႀကိဳးစားရပါတယ္လို႕ေျပာတာ . . ေနာ္ ။

အင္မတန္ကိုုႀကိဳးစားရပါတယ္တဲ့။ အင္မတန္ခက္ခဲပါတယ္။ ဘာျပဳလို႕တုန္းဆို ပ႒ာန္းနည္းႀကီးကိုုပါ - ပဋိစၥသမုပၸဒ္ထဲမွာ ထည့္ေျပာတာကိုး။ သူေျပာပံုေျပာနည္းေလးက အ၀ိဇၹာကေန သခၤါရကို ေက်းဇူးျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ - ဘာသတၱိကိုေက်းဇူးးျပဳသလည္းဆိုုတာ ပဋိစၥသမုပၸဒ္မွာ မပါဘူး။ ပ႒ာန္းကေန ဆက္သြယ္ေျပာလို႕ရတယ္ေပါ့။ အ၀ိဇၹာသည္ သခၤါရကို ျဖစ္ေစတယ္။ အ၀ိဇၹာပစၥယာ သခၤါရာဆိုတာ။ ဘယ္လုိစြမ္းရည္သတၱိေတြမွာ အ၀ိဇၨာရိွသလည္း၊ ဘာ့ေၾကာင့္ သခၤါရကို အေထာက္အကူျပဳႏိုုင္သလည္းဆိုတဲ့ ေက်းဇူးျပဳပံု ေက်းဇူးျပဳနည္းေတြကိုု ၀ိသုဒၶိမဂ္မွာ အေသအခ်ာ ရွင္းၿပီးေတာ့ ေရးထားတာ ရိွတယ္ေပါ့။ ဒါေတာင္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ရွင္းထားတာ။

ေအး . . ေကာင္းၿပီ။ တရားဓမၼဆိုတာ တစ္ခုနဲ႕တစ္ခု ဒီလိုပဲ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ေနတာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဘုန္းႀကီးတို႕တေတြြ အျပန္အလွန္နားလည္မႈအတြက္ ဆက္သြယ္မႈကို ၾကည့္ၾကရေအာင္။

ပ႒ာန္းတရားေတာ္ႀကီးကို ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္းပဲ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ယင္း အာရံုျပဳႏိုင္ေအာင္ ပါဠိေလးကို ဘုန္းဘုန္းက နည္းနည္းေတာ့ ရြတ္ျပမယ္ေပါ့ . . ေနာ္။

ေဟတုပစၥေယာတိ ေဟတူ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ။ တဲ့ ။ ေဟတုပစၥည္းရဲ႕အေၾကာင္း ၊ ရြတ္ယင္းရြတ္ယင္း အာရံုျပဳလို႕ရတယ္ေပါ့။ ျမတ္စြာဘုရားက ပထမဆံုုး ေဟတုပစၥည္းကိုုေဟာတယ္၊ ေဟတူ ဆိုတာ အဲဒီမွာ အပိုဒ္ေလးေတြအယင္ခြဲၾကည့္လိုက္ ၊ ေဟတူ ဆိုုတာ စကားလံုုးတစ္ခု ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ ။ အဲဒါေလးကပုဒ္စုတစ္ခု။ ေဟတုုပစၥေယနဆိုတာ ပုဒ္စုတစ္ခုု ၊ ပုဒ္ကေလးတစ္ခု ပစၥေယာ ၊ ေနာက္ဆံုုးက နိဂံုးက။ အဲဒီမွာ စကားရပ္ကို ခြဲၾကည့္လိုက္မယ္ဆုိယင္ ေဟတူ လို႕ nominative case လို႕ ေခၚတာေပါ့၊ ဒါကပစၥည္းကိုေဖာ္ျပတာ။

ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ လို႕ dative case နဲ႕ျပတဲ့စကားလံုုးက အက်ဳိးတရားကိုေဖာ္ျပတယ္။ ေဟတုပစၥေယနလို႕ဆိုတာက ပစၥယသတၱိကိုေဖာ္ျပတယ္္လို႕ အပိုုင္း၃ပိုုင္း ရိွတယ္။ ဒါ ပါဠိကိုရြတ္ဖတ္မယ့္ ပုုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ စဥ္းစားလို႕ရေအာင္။ ကဲ . . ေဟတူလို႕ဆိုတာ ျမန္မာက ေဟတုကိုု အဓိပၸာယ္မျပန္ေတာ့ဘူး။ ဟိတ္ လို႕ပဲေျပာလိုက္တယ္.. ေနာ္။ ဟိတ္ ဆိုေတာ့ ဘာမွန္းေတာ့ မသိေတာ့ဘူးေပါ့။
စာေပေ၀ါဟာရတစ္ခုျဖစ္သြားတယ္။ ဒါျဖင့္ ေဟတုဆိုတာ ဘာတုန္းဆိုယင္ အဘိဓမၼာက ေဟတုဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုသံုးျပီးေတာ့ ေဖာ္ျပတဲ့တရားေျခာက္မ်ဳိးရွိပါတယ္တဲ့။

ဒါကိုမွတ္ထားဖို႕ေပါ့။ ေျခာက္မ်ဳိးက ဘာေတြြ ေခၚတာတုန္းဆိုယင္ အားလံုုးသိေနၾကတဲ့အတိုင္း ေလာဘရယ္ ေဒါသရယ္ ေမာဟရယ္ အေလာဘရယ္ အေဒါသရယ္ အေမာဟရယ္ ေျခာက္ခု ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီစကားလံုုးေလးေတြ အဓိပၸာယ္ကိုအယင္ၾကည့္မယ္ဆိုုယင္ ေလာဘ အေလာဘ၊ ေဒါသ အေဒါသ၊ ေမာဟ အေမာဟ။ အျပန္အလွန္အသံုးျပဳထားပံုုကိုၾကည့္။ ဒီေနရာမွာ အ ရဲ႕အဓိပၸာယ္က မရိွဘူးဆိုုတာေလးတင္ ေဖာ္ျပတာ မဟုတ္ဘူးး။ အ ရဲ႕အဓိပၸာယ္က ပတိိပကၡရဲ႕အဓိပၸာယ္ကိုုေဖာ္ျပတယ္။ ဆန္႕က်င္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ျပတယ္။ အဲေတာ့ ဆိုပါစိုု႕ - ေလာဘဆိုတာလိုခ်င္တယ္၊ အေလာဘဆိုတာ ေလာဘမရိွတာကို ေျပာတာ ဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ ဒီအဓိပၸာယ္မဟုတ္ဘူးေနာ္။

[ ***ေလာဘဆိုုတာ လိုခ်င္တဲ့သေဘာ။ ***အေလာဘဆိုတာ အဲဒီလိုခ်င္တဲ့သေဘာကို ဖယ္ရွားျပစ္ႏိုင္တဲ့သေဘာမွ အေလာဘ။]

ဒါေၾကာင့္မို႕လိုု႕ ေလာဘမရိွဘူးဆိုတာ၊ အိပ္ေနတဲ့အခ်ိန္လည္းမရိွဘူးေလ၊ အဲဒါ အေလာဘလို႕ ေခၚလိုု႕ရမလား။ မရဘူး။ စိတ္ဆိုးေနတဲ့အခ်ိန္္ေရာ ေလာဘရိွရဲ႕လား။ မရိွဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အေလာဘလို႕ ေခၚလိုု႕ရမလား။ မရဘူး။ ေလာဘကိုု craving လို႕ျပန္မယ္၊ အေလာဘကိုု non craving လို႕ျပန္မယ္ဆိုယင္ နည္းနည္းေပါ့သြားတယ္။ non craving ဆိုတာ craving မရိွဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္သြားေရာက္တယ္။ မရိွယံုေလးသက္သက္ကိုေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ anti craving ဆိုလို႕ရိွယင္ craving ကို ဖ်က္ဆီးျပစ္တယ္ေပါ့။ ေဟာ - ဒီအဓိပၸာယ္ထိေအာင္ စြမ္းရည္သတၱိရိွတယ္..သူက။

*** ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ “အ” က ပတိပကၡနဲ႕ေဟာလို႕ အ႒ကထာေတြက ဖြင့္တာျဖစ္တယ္။ မိတၱဆိုတာ မိတ္္ေဆြ၊ အမိတၱဆိုတာ မိတ္ေဆြမဟုတ္ဘူး။ မိတ္ေဆြမဟုတ္တဲ့သူက ကိုယ္နဲ႕ မသိတဲ့သူေတြ မိတ္္ေဆြမဟုတ္္တာေတြအမ်ားႀကီး၊ သို႕ေသာ္ အမိတၱဆိုတာ ရန္သူကိုေျပာတာ။ မိတ္ေဆြမဟုတ္ယံုတင္ မဟုုတ္ဘူး ၊ ေနာ္။ ေအး - အဲဒီစကားလံုးမွာရိွတာလိုပဲ၊ ေလာဘဆိုတာ လိုခ်င္တဲ့ သေဘာ။ အေလာဘဆိုတာ လိုခ်င္တဲ့သေဘာရဲ႕ ဆန္႕က်င့္တဲ့သေဘာလို႕ ဒီလို ဆိုလိုတယ္။ မလိုခ်င္ယံုသက္သက္ကိုေျပာတာ
မဟုုတ္ဘူး။ ဒီလိုနားလည္ရမယ္ - ေနာ္။
ေဒါသဆိုတာလည္း ထို႕အတူပဲ အဂၤလိပ္လိုျပန္ေတာ့ hatred လို႕ျပန္တယ္။

မုန္းတီးျခင္းတစ္မ်ဳိးထည္းတင္ ေဒါသမဟုတ္ဘူး။ fear ေၾကာက္တာလည္း ေဒါသပဲ။ မုန္းတာလည္း ေဒါသပဲ။ ေၾကာက္တာလည္း ေဒါသပဲ။ *** ေဟာ - အေဒါသၾကေတာ့ အမုန္းမရိွယံုုသက္သက္ကို အေဒါသ ေခၚတာမဟုုတ္ဘူး။ အေၾကာက္မရိွယံုသက္သက္ကုိ အေဒါသလိုု႕ေခၚတာ မဟုုတ္ဘူး။

*** အဲဒီ ေၾကာက္ရြ႕ံျခင္း၊ မုန္းတီးျခင္းကို ဖယ္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့သဘာ၀တရားမွ အေဒါသတဲ့။ ေဟာ - ဒါေၾကာင့္မို႕လို႕ anti hatred, anti-feared ေဟာ anti ဆိုတဲ့ စကားလံုုးနဲ႕သံုးလို႕ရိွရင္ ပိုၿပီးေတာ့ အဓိပၸာယ္ရတယ္။

ထို႕အတူပဲ ေမာဟ - ေမာဟဆိုတာ delusion ၊ ေတြေ၀တယ္၊ ဘာမွမသိဘူး။ ဘာမွမသိဘူးဆိုတာ၊ အမွားသိေနတာကိုေျပာတာေနာ္။ သူမသိဘူးဆိုတာမဟုတ္ဘူး၊ သိတယ္။ သိေပမယ့္ သူက တလြဲသိေနတာ။ ေမာဟရဲ႕အဓိပၸာယ္က။ အမွားကို အမွန္ထင္ေနတာတို႕၊ အမွန္ကို အမွားထင္ေနတာတို႕၊ အဲဒီလို တလြဲသိေနတယ္။ ေတြေ၀တယ္လို႕ေခၚတယ္။

*** အေမာဟက်ေတာ့ အဲဒီ ေတြေ၀မႈကို ပယ္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ ပညာတဲ့။ ဒါေၾကာင့္မို႕လိုု႕ သူက delusion, anti-delusion ။ သာမာန္ေလးတင္ non delusion လို႕ျပန္လို႕ရိွယင္ ေတြေ၀မႈကင္းယံုေလးတင္ပဲ အေမာဟလို႕ အဓိပၸာယ္ေရာက္သြားတယ္တဲ့။ ေဟာ - အဲဒီ အဓိပၸာယ္မဟုတ္ဘူးတဲ့။ ဆိုလိုတာမဟုတ္ဘူးတဲ့။ အဲေတာ့ - ကဲ ။

ဒီသဘာ၀ေလးေတြြကို ေရွးဦးစြာနားလည္ၿပီ။ ေလာဘဆိုတာလည္း ကုိယ္နဲ႕ရင္းႏွီးၿပီးသား။ အေလာဘဆိုတာလည္း ရင္းႏွီးၿပီးသား။ ေဒါသ အေဒါသ ။ ေမာဟ အေမာဟ ။ ေဟာ - အေကာင္းနဲ႕အဆိုးေလးေတြ တြဲၿပီးေတာ့ ျပထားတာ။ အဲဒီေျခာက္ခုကို ဟိတ္ ေျခာက္ပါးလို႕ စာေပမွာ သံုးတာေပါ့။ အဲဒီ ဟိတ္ေျခာက္ပါးသည္၊ ေဟာဒီ ေဟတုပစၥည္းနဲ႕ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းတရားပါပဲတဲ့။

သူကေနၿပီးေတာ့ အက်ဳိးျပဳလိမ့္မယ္။ ဘာေတြကို အက်ဳိးျပဳလည္းဆိုတာ အဲဒါကိုု ၾကည့္ရမယ္။ ၾကည့္ - ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တဲ့။ အဲဒီ ေဟတုဆိုတဲ့ ေျခာက္မ်ဳိးကိုု စိစစ္ၿပီးၾကည့္လိုုက္မယ္ဆိုယင္ ေလာဘသည္ သူ႕ဟာသူမျဖစ္ဘူး။ ေလာဘမူစိတ္နဲ႕တြဲၿပီးေတာ့ျဖစ္တယ္တဲ့။ ေလာဘအေျခခံတဲ့စိတ္နဲ႕တြဲျဖစ္တယ္။ ေလာဘျဖစ္ယင္ အနည္းဆံုး - စိတ္ကတစ္ခု ၊ ေစတသိက္ ၁၇ ခု။ ေစတသိက္က ၁၆ခု အျမဲတမ္း အဲဒီေလာက္ရိွရမယ္။ ၁၈ခုေလာက္အနည္းဆံုးရိွမယ္။ အဲဒါကိုေတာ့ အေသးစိတ္မေျပာေတာ့ဘူး - apply လုပ္တာမို႕။

ေလာဘျဖစ္လိုက္တယ္ဆိုတာနဲ႕ တစ္ၿပိဳင္နက္ ေလာဘရဲ႕ျဖစ္ရာ စိတ္တစ္ခု ရလာမယ္။ သူနဲ႕ျဖစ္ေဖာ္ျဖစ္ဖက္ေတြြက ၁၆ခုေလာက္ရိွတယ္။ ဆိုလိုတာက - ေၾသာ္ - universal mental properties ဆိုတာ ဖႆတို႕ ေ၀ဒနာတို႕ သညာတို႕ ေစတနာတို႕ ဧကဂၢတာတို႕ ဇိ၀ိတိေျႏၵတို႕ဆိုတဲ့ ဒီသေဘာတရားေတြပါမယ္။ ၿပီးေတာ့ ၀ိတက္တို႕ပါလာမယ္။ ၀ိစာရတို႕ပါလာမယ္။ ပီတိတို႕ပါလာမယ္ေနာ္။ ဒီသဘာ၀တရားေတြ သူနဲ႕အတူတူ ယွဥ္ၿပီးေတာ့ ပါလာလိမ့္မယ္။ ေမာဟတို႕ အေဟရိကတို အႏြတၱပၸတို႕ဆိုတဲ့ သဘာ၀တရားေတြပါလာမယ္။ ဒါအဘိဓမၼာသင္ထားယင္ ဒီဟာကိုနားလည္တယ္-ေနာ္။

*** အဲေတာ့ ဆိုလိုတာက ေလာဘေလးျဖစ္လိုက္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ သူနဲ႕ယွဥ္ေဖာ္ယွဥ္ဖက္ေတြ ပါလာမယ္လို႕ ဒီလိုမွတ္ထား။ သူတစ္ခုတည္းမျဖစ္ဘူး။

ေရလို႕ဆိုလိုက္တာနဲ႕ H2O ဆိုတာ သိရသလိုပဲ။ ေလာဘလို႕ေျပာလိုက္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ ေလာဘနဲ႕ယွဥ္တဲ့ စိတ္ေတြ ၊ သူနဲ႕တြဲဖက္တဲ့ ေစတသိက္ေတြ ပါလာမယ္ဆိုတာ မွတ္ထားေပါ့။ ျခံဳငံုၿပီးေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုလို႕ရိွယင္ ေလာဘနဲ႕ျဖစ္တဲ့စိတ္သည္ ေလာဘမူစိတ္၈ခု၊ ေစတသိက္က၂၂ခု (သူအပါအ၀င္ ၂၂ခု) ၊ သူ႕ဖယ္လိုက္၂၁ခု။ အဲဒါကို ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဒီေနရာ ေလာဘတစ္ခုထည္းကိုု ရည္ရြယ္ေျပာမယ္ဆိုလို႕ရိွယင္ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ေလာဘဆိုတဲ့ ဟိတ္နဲ႕ယွဥ္တာ ဒါလို႕ ဆိုလိုတာ ျဖစ္တယ္။ ဟိတ္ေျခာက္ပါးလံုးကိုရည္ရြယ္ေျပာရမယ္ဆိုလို႕ရိွယင္ သဟိတ္စိတ္ ၇၁ခု ရိွတယ္။ အဲေတာ့ ဂဏန္းေတြေတာ့ ဘုန္းႀကီးကမေျပာေတာ့ပါဘူးး။ ဂဏန္းေတြေျပာယင္ ရႈပ္သြားမွာစိုုးလို႕ေနာ္။ ဆိုလိုတာက အဘိဓမၼာမွာ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဟိတ္နဲ႕ယွဥ္တဲ့စိတ္ေပါင္း ၇၁ခုရိွတယ္။ ေစတသိက္က ၅၂ခု ရိွတယ္။ အဲဒါသည္ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံလို႕ ေခၚတယ္။ ဟိတ္နဲ႕ယွဥ္ၿပီးေတာ့ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အတူယွဥ္တြဲၿပီးေတာ့ ျဖစ္လာတယ္။

*** ဆိုလိုတာက ေလာဘျဖစ္လည္း သူတစ္ခုုထည္းမျဖစ္ဘူး။ ေဒါသျဖစ္လည္း သူတစ္ခုတည္း မျဖစ္ဘူး။ ေမာဟျဖစ္ယင္လည္း သူတစ္ခုုတည္း မျဖစ္ဘူး။ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟတို႕ျဖစ္ယင္လည္း သူတစ္ခုတည္းမျဖစ္ဘူးတဲ့။ ယွဥ္ေဖာ္ယွဥ္ဖက္ေတြနဲ႕တြဲလာတာတဲ့။ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္ျဖစ္ Unity ပဲ သူတို႕က။ တစ္ခုတည္းဆိုုအလုပ္မျဖစ္ဘူး။ ေပါင္းစပ္လိုက္ေတာ့မွ အလုပ္ျဖစ္တယ္္။ ဘယ္အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ အကုန္လံုုး အစုအေ၀းခ်ည္းပဲ ..ေနာ္ ။

ရုပ္ပိုုင္းဆိုင္ရာၾကည့္လို
က္ယင္လည္း ရုပ္၈ခု အစုအေ၀းပဲ။ အနည္းဆံုးေျပာတာ။
နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာၾကည့္ယင္ နာမ္၈ခုရဲ႕အစုုအေ၀းပဲ။ အနည္းဆံုုးကိုေျပာတာ။ စိတ္၁ခုနဲ႕ေစတသိက္၇ခု။ ၈ခုရိွရမယ္။ ဒီထက္ဒီပိုလာတာပဲရိွတယ္။

ေအး - ေလာဘေလးနဲ႕ေဒါသေလးနဲ႕ေမာဟေလးနဲ႕ ၊ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟ ဟိတ္ေျခာက္ပါးေတြကို အကုန္လံုးျခံဳငံုၿပီးေတာ့ ျခံဳၿပီးေတာ့ေျပာလိုက္ၿပီဆိုလို႕ရိွယင္ စိတ္က သဟိတ္စိတ္ ဧကတႆတိတဲ႕၊ ၇၁ခု ေစတသိက္ ၅၂ခု။ အဲဒါသည္ ဟိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ သမၸယုတၱ ဓမၼမ်ား ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ အဲဒီဟိတ္နဲ႕ယွဥ္တြဲၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္နဲ႕ေစတသိက္ေတြကို ေဟာဒီ ဟိတ္လို႕အမည္ရတဲ့ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟ ဆိုင္ရာတရားေတြက ခိုင္ျမဲေနေအာင္ သူတို႕က ဖန္တီးေပးထားတယ္တဲ့။ ဒီလိုဆိုလိုတယ္။ ဒါက စိတ္္ပိုုင္းကိုေျပာတာ။

တစ္ခါ ရုပ္ပိုုင္းဆိုုင္ရာကိုုၾကည
့္လိုက္ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ တဲ့။ စိတ္ျဖစ္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ -
မ်ားေသာအားျဖင့္ စိတ္ေတြ အားလံုးလိုလို ျမင္သိစိတ္တို႕ ၾကားသိစိတ္တို႕ကလြဲယင္ အရူပဘံုမွာျဖစ္တဲ့ ၀ိပါက္စိတ္ေတြကလြဲယင္ အားလံုး ၁၄ခုကလြဲယင္ က်န္တဲ့ စိတ္ေတြဟာ ျဖစ္လိုက္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ ရုပ္ကိုထုတ္္လုပ္ၿပီးသားပဲ သူတို႕က။ စိတၱဇရုပ္ကိုုထုတ္လုပ္လိုုက္တယ္သူတို႕က။ သူျဖစ္လိုုက္တာနဲ႕ထုတ္လုပ္ၿပီးသား ျဖစ္တယ္။

ၾကည့္ေလ မီးေလးေတြက လင္းလိုက္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ အလင္းေရာင္ကို မထုတ္လုပ္ဘူးလား။ ထုတ္လုပ္လိုက္တာပဲ။ ခ်က္ျခင္းထုတ္လုပ္တာ။ အဲဒါမ်ဳိးလိုပဲ။ ကိုယ္သႏၱာန္မွာ စိတ္ကေလးတစ္စိတ္ ျဖစ္လိုက္တာနဲ႕။ အဲဒီစိတ္ေလးသည္ ရုပ္ကိုုထုတ္လုပ္ၿပီးသား ျဖစ္ေနၿပီ။ အဲဒါကိုု စိတၱဇရုပ္လို႕ ေခၚတယ္။ ဒီ ေလာဘနဲ႕ - ဒီ ဟိတ္နဲ႕ယွဥ္တဲ့သဘာ၀တရားေတြ ျဖစ္လိုက္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ သူတို႕က ရုပ္ကိုလည္း ထုတ္လုပ္တယ္တဲ့။ အဲဒီ ထုတ္္လုပ္တဲ့ ရုပ္ေတြကို ဒီေနရာမွာ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ - တံသမု႒ာနဆိုတာ ထို ဟိတ္ ဟိတ္နဲ႕ယွဥ္တဲ့ ၊ စိတ္ ေစတသိက္တရားေတြက ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့၊ ရူပါနဥၥ - ရုပ္တို႕အားလည္းလို႕ ၊ ဒီလိုအဓိပၸာယ္ရတယ္ေပါ့။

*** ဆိုလိုတာက ဟိတ္ဆိုတဲ့ ေစတသိက္တရားသည္ သူနဲ႕ယွဥ္တဲ့ စိတ္ ေစတသိက္ေတြြရယ္ ၊ သူတိုု႕ကေပါင္းၿပီးေတာ့ ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ရုပ္တရားေတြရယ္၊ အဲဒါေတြကိုတဲ့ - ေဟတုသတၱိနဲ႕ေက်းဇူးျပဳပါတယ္တဲ့။

ေဟတုသတၱိနဲ႕ ေက်းဇူးျပဳုတယ္ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာတုန္းဆိုလို႕ရိွယင္ အဲဒီ သဘာ၀ ဟိတ္တရားေတြ ရိွေနေသးသမွ် ၊ ေဟာဒီ အက်ဳိးတရားေတြြဟာ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနတယ္လို႕ ဒီလို ေျပာတာ။

ေဟတုေတြရဲ႕စြမ္းရည္သတၱိဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာတုန္းဆိုလို႕ရိွယင္ - ဥပမာမယ္ - သစ္ပင္မွာအျမစ္ ရိွေနေသးသမွ် ကာလပတ္လံုး ေဟာဒီသစ္ပင္သည္ အရြက္ထြက္ခ်ိန္က်ထြက္လိမ္မယ္၊ အသီးထြက္ခ်ိန္က်ထြက္လိမ့္မယ္၊ အပြင့္ထြက္ခ်ိန္က်ထြက္လိမ့္မယ္။ အကယ္၍ အဲဒါေတြတစ္ခုမွမျဖစ္ေအာင္ ဆိုလို႕ရိွယင္ ဘာလုပ္ရတုန္းဆိုယင္ အဲဒီ အျမစ္ကိုျဖတ္တာ။ အဲဒီ အျမစ္ျဖတ္လိုက္တာနဲ႕တစ္ၿပိဳင္နက္ ဒီအကိုုင္းအခက္ေတြြ အသီးေတြ အပြင့္ေတြဆိုတာမလာေတာ့ဘူး။ အဲတာမ်ဳိးလိုပဲ - ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟဆိုတဲ့ သဘာ၀တရားေတြ၊ အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟဆိုတဲ့ သဘာ၀တရားေတြ ရိွေနေသးသမွ် ဆိုင္ရာဆိုင္ရာအေၾကာင္းတရားေတြဟာ၊ ဆိုင္ရာဆိုုင္ရာအက်ဳိးတရားေတြဟာ၊ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ရွင္သန္ေနမွာပဲလို႕ . . ဒါ . . ေျပာတာ. .ေနာ္။

ကဲ - ေဟတုပစၥည္းဆိုုတာ - ေလာဘေတြ ေဒါသေတြ ေမာဟေတြဆိုတဲ့ ဒီအေၾကာင္းတရားေတြ ဟိတ္တရားေတြ မိမိတို႕သ႑ာန္မွာ ရိွေနေသးသမွ် အေတြးေတြလည္းဆက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနမယ္၊ ေျပာမႈဆိုမႈေတြလည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနမယ္၊ ဒါကိုု ဘယ္သူကေနၿပီးျဖစ္ေပၚေစတာတုန္းဆိုယင္ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟဆိုတဲ့ ဒီဟိတ္တရားေတြကေနၿပီး ဒီဆိုင္ရာအက်ဳိးတရားေတြကို ရွင္သန္ေနေအာင္ ဆက္လက္ျဖစ္ေနေအာင္ လုပ္ေပးထားတာလို႕ - ဒါကို ေဟတုသတၱိလို႕ ေခၚပါတယ္။ အဲဒါကို ျမတ္စြာဘုရားကေဟာတာ . . ေနာ္ . ။


_/|\_ ေဟတူ ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ ေဟတုပစၥေယန

ပစၥေယာ။_/|\_


_/|\_ေဟတူ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ, အေလာဘ အေဒါသ အေမာဟလို႕ဆိုတဲ့ ဟိတ္ေျခာက္ပါးတရားတို႕သည္ ၊

ေဟတုသမၸယုတၱကာနံ ထိုဟိတ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ယွဥ္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ ေစတသိက္တရားတို႕အား၄င္း၊

တံသမု႒ာနံ ထိုဟိတ္ႏွင့္ ဟိတ္ႏွင့္ယွဥ္တဲ့ စိတ္ တရားတို႕ရဲ႕၊ စိတ္တရားတို႕ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ၊

ရူပါနဥၥ ရုပ္တရားတို႕အား၄င္း၊

ေဟတုပစၥေယန ေဟတုသတၱိျဖင့္

ပစၥေယာ ဥပါကာရေကာ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္၊

ေဟာတိ စင္စစ္မေသြ ျဖစ္ပါေပေတာ့၏ ၊

ဣတိ ဤသို႕ ဘဂ၀ါ ေရႊဘုန္းေတာ္သခင္ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားသည္ ၊

အေ၀ါစ ေကာင္းစြာမေသြ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါေပသတည္း။ _/|\_


တရားခ်စ္ခင္သူေတာ္စင္အေပါင္းတို႕သည္ အေၾကာင္းတရားအစစ္အမွန္ေတြကို သိၿပီးေတာ့ အေၾကာင္းဥာဏ္ အက်ဳိးဥာဏ္ေတြကိုုရရိွၿပီးတဲ့အခါမွာ ဗုဒၶျမတ္စြာေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းတရားတို႕ရဲ႕ကင္းရာျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္စီကိုယ္ငွမ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ…။


ဆရာေတာ္ေဒါက္တာနႏၵာမာလာဘိ၀ံသ၏ ပ႒ာန္းျမတ္ေဒသနာေတာ္အား နာၾကားမွတ္ယူ၍ ပူေဇာ္ပါသည္။

ဣဒံ ေမ ပုညံ အာသဝကၡယာ ဝဟံ ေဟာတု။
ဣဒံ ေမ ပုညံ နိဗၺာနႆ ပစၥေယာ ေဟာတု။


…_/|\_…_/|\_…_/|\_…
April 25, 2014 at 5:40pm

Credit to  KO THEIN OHN
https://www.facebook.com/notes/560516914061384/