အနာဂတ္သာသနာေရး အပိုင္း(၄၈) အတၱကိလမထအက်င့္

အတၱကိလမထအက်င့္

          [အတၱ = အတၱေဘာ = ခႏၶာကုိယ္ +  ကိလမထ=ပင္ပန္းေၾကာင္းအက်င့္]

ဗုဒၶ ထြန္းေပၚေတာ္မမူမီက ရေသ့တုိ႔သည္ ခႏၶာကုိယ္တြင္း၌ ကိေလသာ ကာမစိတ္ေတြ ေသာင္းက်န္းေနျခင္း၏ အျပစ္ကုိ ျမင္ၾက၍ ထုိကာမစိတ္ဓာတ္ နည္းပါးေစႏုိင္ေသာ အက်င့္ကုိ ရွာၾကေလရာ ““ခႏၶာကုိယ္ ၀၀ၿဖိဳးၿဖိဳးႏွင့္ တုိးတက္စည္ပင္ေနေလသမွ် ကာမတဏွာ ကိေလသာ အစုိအေစးဓာတ္လည္း မျပတ္စုိေနစရာ ရွိ၏၊ ဤခႏၶာကုိယ္ မစုိမလန္း ေျခာက္ခန္းေနလွ်င္ ထန္းႏုိ႔ေျခာက္မွ ထန္းရည္ မထြက္ႏုိင္သကဲ့သုိ႔ ကိေလသာ အစုိဓာတ္လည္း ေျခာက္ကပ္ ေပ်ာက္ကြယ္ဖြယ္ ရွိ၏””ဟု ၾကံဆၿပီး မိမိ ကုိယ္ခႏၶာ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေအာင္ ႏွယ္ၾကေလေတာ့၏၊ အစာကုိ ၿခိဳးျခံကာ ပဲျပဳတ္ရည္ကေလးမွ်ေလာက္ကုိသာ စားေသာက္၍ က်င့္ၾက၏၊ (အေလာင္းေတာ္သည္ပင္ ထုိအက်င့္ကုိ က်င့္ခဲ့ေသး၏၊)

အခ်ိဳ႕ကား ေႏြေခါင္ေခါင္ ေနပူ၌ ေလးမ်က္ႏွာက မီးဖုိႀကီး ေလးဖုိ ဖုိၿပီးလွ်င္ ထုိအလယ္ ၀င္ေန၍ ေနပူႏွင့္တကြ အပူငါးမ်ိဳးကုိ ခံကာ ““ပၪၥာတပ= ပၪၥ + အာတပ””ေခၚ အက်င့္ျဖင့္ ကိေလသာအစို ေပ်ာက္ေအာင္ ခႏၶာကုိယ္ကုိ အပူတုိက္ၾကေလ၏၊ အခ်ိဳ႕ကမူ ခုတင္ စသည္၌ ဆူးေတြ စုိက္ၿပီးမွ အနာခံ၍ အိပ္ၾကေလ၏၊ ထုိသုိ႔ နာက်င္ေနလွ်င္ ကိေလသာစိတ္ေတြ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဟု ယူဆၾကေလသည္၊ တခ်ိဳ႕ ကား ““ခ်မ္းပါေပ့””ဟု ဆုိရေသာ ေဆာင္းကာလ၀ယ္ ေရခ်ိဳးကာ ကိေလသာကုိ ေရ၌ ေမွ်ာၾက၏၊ ထုိအက်င့္မ်ိဳးေတြကုိ ““အတၱ ကိလမထအက်င့္””ဟု ေခၚ၏။

          ထုိအက်င့္မ်ိဳဳးလည္း ခႏၶာကုိယ္ ဒုကၡေရာက္႐ံုမွ်သာ ျဖစ္၏၊ အပင္ပန္းခံေနခုိက္မွာ ကာမကိေလသာ မျဖစ္ဘဲရွိရာေသာ္လည္း တစ္ခါတည္း အျမစ္ျပတ္ေအာင္ ေျခာက္ကပ္၍ သြားလိမ့္မည္ မဟုတ္၊ ထုိအက်င့္ျဖင့္ ေသသြားေစကာမူ ေနာက္ဘ၀၌ ကိေလသာ အစုိဓာတ္သည္ အျမဲ ပါေနဦးမည္သာ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိအက်င့္သည္ ဒုကၡေရာက္သေလာက္ အက်ိဳးမရသျဖင့္ အရိယာသူေတာ္စင္တုိ႔၏ က်င့္နည္း မဟုတ္ေသးေခ်၊ သုိ႔ျဖစ္၍ ထုိအက်င့္မ်ိဳးကုိလည္း ရေသ့ ရဟန္း သူေတာ္စင္တုိ႔ မက်င့္ထုိက္ဟု တားျမစ္ေတာ္မူသည္။

မွတ္ခ်က္။       ။         ယခုကာလ  ““က်င့္ေနပါသည္”” ဟု  ၀န္ခံၾကေသာ                        ပုဂိၢဳလ္မ်ားသည္ မိမိခႏၶာကုိယ္ အင္အားလုိက္၍ အပင္ပန္းခံသင့္မွ ခံရေပမည္၊ ခႏၶာကုိယ္ အားမရွိဘဲ ဓုတင္ကုိ အတင္းေဆာင္ထားရမည္ မဟုတ္၊ ကိေလသာကာမစိတ္ မတုိးပြား ေစႏုိင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း တရားအားထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ရာ သံုးစဲြေကာင္းပါသည္၊ သုိ႔ရာ၀ယ္ စည္းစိမ္ခံစားေသာသေဘာ သက္ေရာက္ဖြယ္ရာ အေရာင္အ၀ါ ၀င္း၀င္းစက္စက္ အသံုး အေဆာင္မ်ားကုိကား ေရွာင္ရွားသင့္ၾကသည္၊ ထုိ႔ျပင္ ““ကိေလသာ”” ဟု ဆုိလွ်င္ ကာမစိတ္တစ္မ်ိဳးဟုသာ နားလည္ေနၾကေသာ္လည္း အမွန္အားျဖင့္ စိတ္ဓာတ္ကုိ ညစ္ႏြမ္းေစေသာ ေဒါသ ေမာဟ မာန စသည္တုိ႔လည္း ကိေလသာပင္ ျဖစ္၏၊ ထုိကိေလသာတုိ႔ကုိကား ေရွ႕၌ ျပခဲ့ေသာ အတၱကိလမထအက်င့္က (ေခတၱခဏမွ်) တားဆီး ႏုိင္မည္ မဟုတ္ပါ။

မဇိၩမပဋိပဒါ၏အက်ိဳး                     

[မဇိၩမ = အလယ္အလတ္ + ပဋိပဒါ=အက်င့္၊ (နိဗၺာန္သြားေၾကာင္းလမ္းစဥ္)]            ကာမဂုဏ္လုိက္စားေသာ ကာမသုခလိ’ကအက်င့္သည္ လက္ယာ လမ္းျဖစ္၍ ေအာက္တန္းက်၏၊ ေပ်ာ့ညံ့လွ၏၊ ေလ်ာ့ေသာေစာင္း ႀကိဳးသည္ အသံေကာင္း မျမည္ေစသကဲ့သုိ႔ ထုိအက်င့္ျဖင့္ မဂ္ဖုိလ္ နိဗၺာန္ကုိ မရႏုိင္၊ ခႏၶာကုိယ္ ဒုကၡေပးေသာ အတၱကိလမထအက်င့္ကား လက္၀ဲလမ္းျဖစ္၍ တင္းလြန္း၏၊ ေအာက္တန္းက်သည္, ယုတ္ ညံ့သည္ဟု မဆုိရေသာ္လည္း ထုိ အလြန္တင္း၍ အျပင္းအထန္ က်င့္မႈလည္း (တင္းလြန္းေသာေစာင္းႀကိဳးသည္ အသံေကာင္း မျမည္ ေစသကဲ့သုိ႔) မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္ရဖုိ႔ရန္ မွန္ေသာလမ္း မဟုတ္ေသးေခ်။

          မေလ်ာ့မတင္း ေစာင္းႀကိဳးညင္းကဲ့သုိ႔ ေလ်ာ့လည္း မေလ်ာ့, တင္းလည္း မတင္းဘဲ ဉာဏ္စကၡဳအလင္းရေအာင္ ျပဳႏုိင္, ထုိးထြင္း ၍လည္း သိေအာင္ျပဳႏုိင္, နိဗၺာန္ကုိလည္း သိျမင္ေစႏုိင္ေသာ အက်င့္သည္သာ အလယ္အလတ္အက်င့္ ျဖစ္၍ လမ္းမွန္ေသာ အက်င့္ ျဖစ္ႏုိင္သည္၊ ဗုဒၶအေလာင္းေတာ္ကား ထုိက်င့္စဥ္အမွန္ကုိ ေတြ႕မွ ဗုဒၶအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရေပသည္၊ ထုိအက်င့္ကား တျခားမဟုတ္, သမၼာဒိ႒ိ စေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးပင္တည္း။

 

Credit to 

တင္ျပသူ Yanan Sanein အခ်ိန္ 6:42 PM