အနာဂတ္သာသနာေရး အပိုင္း(၄၉) သမၼာဒိ႒ိ

သမၼာဒိ႒ိ

[သမၼာ = မွန္ေသာ + ဒိ႒ိ = အျမင္ (အသိဉာဏ္)]

မွန္ေသာ ဉာဏ္အျမင္ကုိ ““သမၼာဒိ႒ိ””ဟု ေခၚ၏၊ ထုိ သမၼာဒိ႒ိသည္ ကမၼႆကတာဉာဏ္, ၀ိပႆနာဉာဏ္ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိ၏၊ ေကာင္းေသာအရာျဖစ္ေစ, မေကာင္းေသာအရာျဖစ္ေစ သိသိ သာသာ စိတ္ပါလက္ပါ ျပဳအပ္ေသာ ကုိယ္မႈ ႏႈတ္မႈ စိတ္မႈတုိ႔သည္ အမွတ္တမဲ့စိတ္မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ဆုိင္ရာကိစၥ၌ ဗ်ာပါရ ရွိေနၾကသည္၊ ထုိစိတ္၏ ဗ်ာပါရ (စိတ္၏လႈံ႕ေဆာ္မႈ)ကုိပင္ အဘိဓမၼာသေဘာ အားျဖင့္ ““ေစတနာေစတသိက္””ဟု ေခၚ၍ ထုိလႈံ႕ေဆာ္မႈ ေစတနာ ဗ်ာပါရကုိပင္ ““ကံ=အမႈသည္=လက္သည္””ဟု ဆုိရပါသည္၊ ျပဳလုပ္ ေျပာဆုိ ၾကံစည္စိတ္ကူးၿပီးေသာအခါ ထုိ(ေစတနာ)ကံသည္ ခ်ဳပ္ကြယ္သြားေသာ္လည္း သူ၏သတၱိကား မေပ်ာက္ကြယ္ဘဲ ခႏၶာ အစဥ္မွာ တည္ရွိရစ္ပါသည္။

          ဥပမာ…ပညာသင္ၾကား၍ တတ္ေျမာက္သူတုိ႔သႏၲာန္၌ ထုိသင္ထားေသာ က်က္စာေတြ ေမ့ေပ်ာက္သြားေသာ္လည္း ထုိစာႏွင့္ ဆုိင္ေသာ အသိဉာဏ္ဓာတ္ခံမွာမူ အဖတ္တင္ရစ္သကဲ့သုိ႔တည္း၊ ထုိသုိ႔ အဖတ္တင္ရစ္ေသာ ကံ၏သတိၱသည္ ယခုဘ၀မွာျဖစ္ေစ, ေနာက္ေနာက္ ဘ၀မွာျဖစ္ေစ အက်ိဳးေပးခြင့္ ၾကံဳလာလွ်င္ အက်ိဳးေပးႏုိင္၏၊ အလြန္ထက္သန္ေသာ ကံတခ်ိဳ႕သည္ ယခုဘ၀မွာပင္ အက်ိဳးေပး၏၊ အခ်ိဳ႕ကံကား ေနာက္ဘ၀၌ သူႏွင့္ ထုိက္တန္ေသာ ဘံုဘ၀ကုိ ရျခင္း, သူ႕ကုိ အကူအညီေပးမည့္ ဉာဏ္ ၀ီရိယ စုိက္ထုတ္၍ အလုပ္လုပ္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ၾကံဳရေသာအခါ အက်ိဳး ေပး၏၊

ဤသုိ႔ တစ္စံုတစ္ေယာက္၏ အလုိေၾကာင့္ ေကာင္းက်ိဳး မေကာင္းက်ိဳး ခံစားရသည္ဟု မယူဆဘဲ မိမိျပဳအပ္ေသာ ကံႏွင့္ ဉာဏ္ ၀ီရိယတုိ႔၏ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈေၾကာင့္သာ ေကာင္းက်ိဳး မေကာင္းက်ိဳး ခံစားရသည္ဟု သိျမင္ နားလည္ျခင္းသည္… ““ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိ”” မည္၏၊ [ကမၼႆကတာ=ကံသာလွ်င္ ေရာက္ရာ ဘ၀၌ လုိက္ပါ၍ ကုိယ္ပုိင္ဥစၥာရွိေၾကာင္း (ပစၥည္းဥစၥာ ရတနာတုိ႔ကား ေနာက္ေနာက္ဘ၀သုိ႔ မပါသျဖင့္ ကုိယ္ပုိင္ဟု မဆုိ ႏုိင္ေၾကာင္း)ကုိ+သမၼာဒိ႒ိ=အမွန္အတုိင္း သိျမင္ေသာဉာဏ္။]

          ၀ိပႆနာဉာဏ္ဟု ေခၚရေသာ သမၼာဒိ႒ိကား ကမၼႆကတာ သမၼာဒိ႒ိထက္ အဆင့္အတန္း ရင့္သန္လာ၏၊ ကံႏွင့္ ကံ၏အက်ိဳးကုိ ယံုၾကည္ သိျမင္႐ံုသာမကဘဲ ခႏၶာကုိယ္ႀကီး၏ အနိစၥ=မျမဲပံု, ဒုကၡ=ဒုကၡျဖစ္ပံု, အနတၱ=အတၱ မဟုတ္, အတၱမရွိပံုတုိ႔ကုိ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု ဉာဏ္ျဖင့္ ၾကည့္႐ႈ ဆင္ျခင္ႏုိင္သည္။

ခႏၶာကုိယ္ အနိစၥျဖစ္ပံု  မိမိကုိ္ယ္ကုိ  လူသူ  တိတ္ဆိတ္၍ ဆိတ္ၿငိမ္ေသာ အရပ္သုိ႔ ေရာက္ေနပါေစ၊ တတ္ႏုိင္လွ်င္ ေတာရိပ္ ေတာင္ရိပ္၀ယ္ စီးေသာ ေရအလ်င္ တုိ႔၏ ကမ္းပါး၌ ကမၼ႒ာန္းတရား အားထုတ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေက်ာင္းသခၤမ္းကေလးမွာ ေရာက္ေနပါေစ၊ ထုိေနရာကေလးကုိ ၾကည့္၍ ႏွစ္သက္မႈ ပီတိျဖစ္ကာ… 

““ယခု အားထုတ္ေတာ့မည့္ ကမၼ႒ာန္းအလုပ္ျဖင့္ အပါယ္ေလးပါးဒုကၡမ်ားႏွင့္ အုိနာေသေရးတုိ႔မွ ကင္းေ၀းရေပေတာ့မည္””ဟု ရႊင္ၾကည္ အားတက္ေသာစိတ္ကုိ အေျခတည္၍ ေယာဂီသူေတာ္စင္တုိ႔ ထုိင္နည္းက်က် (တရားရၿပီး သူတုိ႔ သမာပတ္၀င္စားေနၾကေသာပံု) တျခားအာ႐ံုသုိ႔ စိတ္မေရာက္ ေစဘဲ မိမိ၏ ခႏၶာကုိယ္၌ပင္ စိတ္စဲြ၍ ““ျမဲသလား, မျမဲဘူးလား””ဟု စဥ္းစားခ်က္ ထုတ္ၾကည့္ပါ၊ (အသက္ ၄၀ ရွိသူအတြက္) မိမိခႏၶာ ကုိယ္သည္ အမိ၀မ္းမွ ဖြားျမင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အႏွစ္ (၄၀) ၾကာၿပီဟု ဆုိၾကပါစုိ႔၊ ပထမႏွစ္ ဖြားခါစ႐ုပ္သည္ ဒုတိယႏွစ္႐ုပ္ႏွင့္ မတူသကဲ့သုိ႔ (၃၀)အရြယ္တုန္းက႐ုပ္လည္း ယခု(၄၀)အရြယ္႐ုပ္ႏွင့္ မတူေၾကာင္း ထင္ရွားေနၿပီမဟုတ္ပါေလာ။

          ဆက္ဦးအံ့… ခႏၶာကုိယ္သည္ တစ္ႏွစ္ႏွင့္တစ္ႏွစ္ မတူေအာင္ ေျပာင္းလဲြလာရာ၌ တစ္ႏွစ္ျပည့္မွ ျဗဳန္းခနဲ ေျပာင္းလဲလာသည္ မဟုတ္၊ တစ္ႏွစ္အတြင္း (၁၂)လရွိရာ၀ယ္ လတုိင္း လတုိင္း ေျပာင္း လဲလ်က္ပင္၊ တစ္လအျပည့္ အျပည့္က်မွလည္း ျဗဳန္းခနဲ ေျပာင္းလဲ သြားသည္ မဟုတ္၊ တစ္လအတြင္း ရက္ေပါင္း (၃၀)ရွိရာ၀ယ္ ရက္တုိင္းရက္တုိင္း ေျပာင္းလဲေနသည္သာ တည္း၊ တစ္ရက္တစ္ရက္ ျပည့္မွလည္း ျဗဳန္းခနဲ ေျပာင္းလဲသည္မဟုတ္၊ တစ္ရက္အတြင္း၌ (၂၄)နာရီရွိရာ၀ယ္ နာရီတုိင္း နာရီတုိင္း ေျပာင္းလဲလ်က္သာတည္း၊ တစ္နာရီ တစ္နာရီ ျပည့္မွလည္း ျဗဳန္းခနဲ ေျပာင္းလဲသည္မဟုတ္၊ တစ္နာရီအတြင္း မိနစ္ (၆၀)ရွိရာ၀ယ္ မိနစ္တုိင္း မိနစ္တုိင္း ေျပာင္း လဲလ်က္သာတည္း၊ တစ္မိနစ္၌ စကၠန္႔ (၆၀)ရွိရာ၀ယ္ တစ္စကၠန္႔၏ အစိတ္အပုိင္း အခ်ိန္ကေလးမွာပင္ ႐ုပ္တစ္မ်ိဳးၿပီးတစ္မ်ိဳး ေျပာင္းလဲ လ်က္သာတည္း၊ က်မ္းဂန္တုိ႔၌ကား လက္ေဖ်ာက္တစ္ခ်က္တီးအခ်ိန္ အတြင္းမွာ ကုေဋေပါင္းမ်ားစြာ ျဖစ္၍ ပ်က္ႏုိင္ၾက၏ဟု ဆုိ၏။

          ထုိသုိ႔ အလြန္ လ်င္ျမန္စြာ ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ္လည္း ေရွ႕႐ုပ္ႏွင့္ ေနာက္႐ုပ္မ်ား တစ္ထပ္တည္းပင္ တူေနေသာေၾကာင့္ အေဟာင္း အေဟာင္း ႐ုပ္ေတြ  ပ်က္၍  အသစ္  အသစ္႐ုပ္ေတြ  ျဖစ္လ်က္ ျဖစ္လ်က္ေနသည္ကုိ မသိႏုိင္ၾကဘဲ တစ္ႏွစ္ေလာက္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ ငါးႏွစ္ေလာက္ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ေက်ာ္မွ အလ်င္ ႐ုပ္မ်ားႏွင့္ မတူေၾကာင္းကုိ သိၾကရေလသည္။

ပုလဲကံုးဥပမာ  တစ္ႏွစ္လွ်င္ ရက္ေပါင္း(၃၆၅)ရက္ရွိရာ အသက္(၄၀) ရွိသူအတြက္ ရက္ေပါင္း (၁၄၆၀၀  တစ္ေသာင္းေလးေထာင္ေျခာက္ရာ) ရွိေသာေၾကာင့္ တရက္လွ်င္ ပုလဲ တစ္လံုးက်ျဖင့္ တစ္လံုးႏွင့္တစ္လံုးလည္း မသိမသာ အရြယ္ခ်င္း ျခားနားေစ၍ ႀကီးရာမွ တျဖည္းျဖည္း ေသးငယ္လာေစၿပီးလွ်င္ ပုလဲ အလံုးေပါင္း တစ္ေသာင္းေလးေထာင္ေျခာက္ရာ စီကံုးထားရာ၀ယ္ ေရွ႕အလံုးႏွင့္ ေနာက္အလံုးကုိ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ ထူးျခားသည္ဟု မထင္ရေသာ္လည္း အလံုး ေလး ငါး ေျခာက္ဆယ္ျခားေလာက္ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ အေတာ္ထူးျခားသည္ကုိ ေတြ႕ရ၏၊

ေရွ႕ဆံုးပုလဲလံုး ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးပုလဲလံုးကား အႀကီးအငယ္ အလြန္ကဲြျပားျခားနားေန ေတာ့၏၊ ထုိ႔အတူ ေန႔ရွိသမွ် ႐ုပ္ေတြ ေျပာင္းလဲ၍ ျဖစ္ေနၾကရာ၌ ေရွ႕႐ုပ္ႏွင့္ ေနာက္႐ုပ္ ထူးျခားပံုကုိ မသိႏုိင္ေသာ္လည္း တစ္ႏွစ္ႏွင့္ တစ္ႏွစ္ ေျပာင္းလဲပံုစသည္တုိ႔မွာ အေတာ္သိသာပါသည္၊ ပထမႏွစ္ ႐ုပ္ႏွင့္ (၄၀)ျပည့္ႏွစ္႐ုပ္တုိ႔ ကဲြျပားေၾကာင္းမွာ ေျပာစရာမလုိေတာ့၊ ဤသုိ႔ ႐ႈဖန္မ်ားလွ်င္ ခႏၶာကုိယ္သည္ ျဖစ္သည့္အတုိင္း မတည္ဘဲ ပ်က္၍ ပ်က္၍ ေနေသာေၾကာင့္ ““မျမဲေသာ အနိစၥပါတကား””ဟု ဉာဏ္၌ ထင္ရွားလာပါလိမ့္မည္။

အနိစၥမွန္လွ်င္ ဒုကၡခ်ည္း

မျမဲေသာအရာ ဟူသမွ်သည္ ဒုကၡခ်ည္းျဖစ္၏၊    အလြန္ ႀကီးက်ယ္ေသာ    စည္းစိမ္ရွင္ေတြကုိ အမ်ားတုိ႔က သုခတံုးႀကီးဟု ထင္ျမင္ေနၾက၏၊ ထုိစည္းစိမ္ရွင္ႀကီးေတြ၏ (အမ်ားမသိႏုိင္ေသာ) အတြင္းေရး ဒုကၡ ေတြကုိ ဖယ္ထားပါဦးေတာ့၊ စည္းစိမ္ရွင္ႀကီးေတြ မေသေသးခင္ မင္းစုိး စေသာေဘး, စစ္ေဘး စစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ စည္းစိမ္ပ်က္၍ ဒုကၡ ျဖစ္ပံုကုိလည္း ဖယ္ထားလုိက္ပါဦး၊ စည္းစိမ္မပ်က္ဘဲႏွင့္ တစ္ေန႔ က်ေတာ့ ထုိစည္းစိမ္ရွင္ေတြ ေသၾကရပါလိမ့္မည္၊ နတ္စည္းစိမ္ရွင္ ျဗဟၼာ့စည္းစိမ္ရွင္ေတြလည္း မရဏမွ မလြတ္ႏုိင္ၾကပါ၊ ဤ ဒုကၡ သည္ ၀ိပႆနာ သမၼာဒိ႒ိဉာဏ္ မရွိေသးေသာ လူအားလံုးတုိ႔ သိႏုိင္ နားလည္ႏုိင္ေသာ ဒုကၡေပတည္း။

          ၀ိပႆနာဉာဏ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ စဥ္းစားၾကည့္႐ႈေနေသာ ေယာဂီ သူေတာ္စင္တုိ႔ အလုိအားျဖင့္ကား ထုိကဲ့သုိ႔ ေသဆံုးပ်က္စီးၾကရေသာ ဒုကၡသည္ အထူးအဆန္း မဟုတ္ေတာ့ေခ်၊ ေန႔ရွိသေရြ႕ နာရီမိနစ္ မလပ္ ပ်က္ေနေသာ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာႀကီးကုိ ျမင္ေနၾကရသျဖင့္ ခႏၶာကုိယ္ တစ္ကုိယ္လံုးကုိ ဒုကၡတံုးႀကီး (အျမဲ ပ်က္၍ေနေသာ အပ်က္တံုးႀကီး)ဟု နားလည္ေနၾကပါ ေတာ့သည္၊ ဤသုိ႔ နားလည္ သိရွိေနသူတုိ႔၏ဉာဏ္သည္ ၀ိပႆနာသမၼဒိ႒ိ မည္၏၊ ဤသုိ႔လွ်င္ မဇိၩမပဋိပဒါေခၚ မဂၢင္ရွစ္ပါးတြင္ ပါ၀င္ေသာ သမၼာဒိ႒ိဟူသည္ ျပအပ္ခဲ့ေသာ ကမၼႆက-တာဉာဏ္, ၀ိပႆနာဉာဏ္ႏွင့္ ျပအပ္လတံၱ႕ေသာ မဂ္ဉာဏ္ပင္တည္း။ [ဇာတိဒုကၡစသည္ကုိ ဒုကၡသစၥာခန္း က်မွ, အနတၱလကၡဏာကုိ အနတၱလကၡဏာသုတ္က်မွ, မဂၢသမၼာဒိ႒ိ ကုိ မဂၢသစၥာခန္းက်မွ ျပမည္။]

Credit to

တင္ျပသူ Yanan Sanein အခ်ိန္ 5:18 AM