ဝိတက္အေၾကာင္း
ၾကံစည္ျခင္းသေဘာသည္ ၀ိတက္တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ထုိထိုၾကံစည္၊ ၀ိတက္မည္ရွင့္”ဟု ဆုိခဲ့သည္။ ဤၾကံစည္ျခင္းကို “စိတ္ကူးျခင္း=စဥ္းစားျခင္း”ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။
ဤ၀ိတက္သည္ ကာမ၀ိတက္၊ ဗ်ာပါဒ၀ိတက္၊ ၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္ဟု မေကာင္း၀ိတက္ ၃-မ်ိဳး၊ ေနကၡမၼ၀ိတက္၊ အဗ်ာပါဒ၀ိတက္၊ အ၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္ ဟု အေကာင္း ၀ိတက္ ၃-မ်ိဳးအားျဖင့္ ၆-မ်ိဳးျပား၏။
ကာမႏွင့္ ေနကၡမၼ၀ိတက္
ရူပါရုံ သဒၵါရုံ စေသာ ကာမဂုဏ္အေၾကာင္းအရာ ကာမဂုဏ္အမူကိစၥတုိ႔ကို ၾကံစည္ စိတ္ကူးျခင္း။ ပစၥည္းဥစၥာ ရွာေဖြမူကို ၾကံစည္စိတ္ကူးျခင္း စေသာ ေလာဘႏွင့္ မကင္းေသာ ၾကံစည္စိတ္ကူးျခင္း “ကာမ၀ိတက္”ဟု ေခၚသည္။
ေတာထြက္ဖုိ႔၊ ရေသ့ရဟန္းျပဳဖုိ႔၊ လွဴဒါန္းဖုိ႔၊ ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ေနဖုိ႔၊ တရားအားထုတ္ဖုိ႔စေသာ ေလာဘတဏွာမွ လြတ္ကင္းေသာ ၾကံစည္ျခင္းကို “ေနကၡမၼ၀ိတက္”ဟု ေခၚသည္။
ဗ်ာပါဒႏွင့္ အဗ်ာပါဒ၀ိတက္
ဗ်ာပါဒဟူသည္ သူတစ္ပါးကို ပ်က္စီးေစလုိ ေသေစလုိေသာ ေဒါသတည္း။ ထိုေဒါသႏွင့္ ယွဥ္ေသာ အၾကံကို “ဗ်ာပါဒ၀ိတက္”ဟုေခၚ၏။
အဗ်ာပါဒဟူသည္ ေဒါသႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ေမတၱာတည္း။ ထုိေမတၱာႏွင့္ စပ္ယွဥ္ေသာအၾကံ (သတၱ၀ါအမ်ားကို ခ်မ္းသာေစလို ခ်မ္းသာေအာင္ ျပဳလုပ္လုိေသာအၾကံ) မ်ားကို “အဗ်ာပါဒ၀ိတက္”ဟု ေခၚသည္။
၀ိဟိ ံသာႏွင့္ အ၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္
၀ိဟိ ံသာဟူသည္ သူတစ္ပါးကို ညဥ္းဆဲလုိ ႏွိပ္စက္လုိေသာ ေဒါသတည္း။ ထုိေဒါသႏွင့္ ယွဥ္၍ ရုိက္ပုတ္ သတ္ျဖတ္ဖို႔ရန္ ၾကံစည္ျခင္း။ တစ္နည္းနည္းျဖင့္ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္သြားေအာင္ ၾကံစည္ျခင္းမ်ားကို “၀ိဟိ ံသာ၀ိတက္”ဟုေခၚ၏။
အ၀ိဟိ ံသာဟူသည္ ထုိ၀ိဟိ ံသာ(ေဒါသ) ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ကရုဏာတည္း။
ထုိကရုဏာႏွင့္ ယွဥ္၍ ဒုကၡိတ သတၱ၀ါမ်ားကို ဒုကၡမွ ကယ္ဆယ္ဖုိ႔ရန္ ၾကံစည္စိတ္ကူးျခင္း၊ တစ္နည္းနည္းအားျဖင့္ ဒုကၡမွလြတ္ကင္းေအာင္ ျပဳရန္ ၾကံစည္ျခငး္ကို “အ၀ိဟိ ံသာ ၀ိတက္”ဟုေခၚ၏။ မေကာင္းေသာ ၀ိတက္မ်ားကို ေရွာင္ရွား၍ ေကင္းေသာ ၀ိတက္ ၃-ပါးကုိသာ ျဖစ္ေစၾကပါကုန္။
၀ိစာရအေၾကာင္း
အာရုံတစ္ခုခုကို အထပ္ထပ္ အလီလီ သံုးသပ္ျခင္း သေဘာသည္ ၀ိစာရတည္း။ ၀ိတက္သည္ အာရုံတစ္ခုသို႔ စိတ္ေရာက္၍ ေနေအာင္ ၾကံစည္ပါေသာ္လည္း ထုိအာရုံအေပၚ၌ ၾကာရွည္စြာမတည္။ အျခားအာရုံကိုလည္း ဆက္လက္ၾကံစည္၏။
၀ိစာရကား ၀ိတက္အစြမ္းေၾကာင့္ ေရာက္ရွိေနေသာ အာရုံကို ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ မလြတ္ေစဘဲ အထပ္ထပ္ ပြတ္တုိက္သကဲ့သို႔ ထုိအာရုံကို ထပ္ကာထပ္ကာ အာရုံျပဳသည္။ ဤသို႔ အထပ္ထပ္ အာရုံျပဳျခင္းကိုပင္ ထုိအာရုံကို သံုးသပ္ပြတ္တုိက္သလို ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ “အလီလီသံုးသပ္၊ ၀ိစာရ မွတ္ေလာ့”ဟု ဆုိခဲ့ေပသည္။
အဓိေမာကၡအေၾကာင္း
ဆံုးျဖတ္ျခင္းသေဘာသည္
အဓိေမာကၡတည္း။ ကိစၥတစ္ခုုခုကို ျပဳလိုေသာအခါျဖစ္ေစ၊ အာရုံတစ္ခုခုကို
အမွားအမွန္ ေ၀ဖန္ေသာ အခါျဖစ္ေစ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တတ္ေသာ
အဓိေမာကၡသေဘာပါရေပသည္။ သူတစ္ပါးက လိမ္သည္ကို ယံုရာ၌လည္း သဒၶါမဟုတ္၊ ဤ
အဓိေမာကၡျဖင့္ အမွားကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။
မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္၏ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာစာအုပ္မွ
♣ဧကဂၢတာအေၾကာင္းကိုဒီမွာ ♣ ႏွိပ္ၿပီး ဖတ္ရွဳႏိုင္ပါတယ္။
ေမတၱာရိပ္မွ စာစီဓမၼဒါနျပဳပါသည္။
No comments:
Post a Comment