အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ ဒုတိယတြဲ အပိုင္း(၁၂) {သတိထားရမယ့္ အခ်က္တစ္ခု၊ အပိုင္း(က)}

သတိထားရမယ့္ အခ်က္တစ္ခု (က)

                   စာမ်ိဳးစံုဖတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ တစ္ခါတစ္ရံက်ေတာ့ အႏၲရာယ္ရွိတယ္၊ အႏၲရာယ္ဆိုတာ အေတြးမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေရးထားတဲ့ စာေတြေပါ့။ ဘာသာတရားကို ေလ့လာတယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ မွန္ကန္တဲ့ တင္ျပခ်က္ေတြကို ေလ့လာရင္ အေၾကာင္းမဟုတ္ဘူး။ မမွန္မကန္ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို ေလ့လာမိလို႔ မိမိက စာလည္း မစံုေသးဘူး, အေတြးအေခၚ ရင့္သန္မႈလည္း မရွိေသဘူးဆိုရင္ လြဲမွားသြားႏိုင္ေသးတယ္။ 

ဒါလည္း သတိထားရမယ့္ အခ်က္တစ္ခုပဲ၊ စာမစံုေသးရင္ အရွိကို မွတ္ထားဖို႔လိုေသးတယ္၊ တကယ့္မူရင္းက်မ္းက  ဘယ္လိုဆိုတယ္ဆိုတာ မွတ္သားထားရမယ္။ သေဘာမက်ေသးရင္ သေဘာက်ေအာင္ ႀကံစည္ရမယ္၊ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ မွန္ကန္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းက လြဲထြက္သြားႏိုင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ႐ူပဆိုတဲ့ “စကၡဳဝိေညယ်ာ” မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ၿပီးေတာ့ သိရတဲ့႐ုပ္ ဆိုတာကို ရွိတယ္ေပါ့။

  

                 ဘုန္းႀကီးတို႔တေတြလည္း အကယ္၍ မ်က္စိပ်က္သြားၿပီ ဆိုလို႔ရွိရင္ ကိုယ့္ရဲ႕မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္လို႔ရတဲ့ ႐ုပ္မ်ိဳး ကိုယ့္မ်က္စိမွာလာၿပီး ထင္ဟပ္တာ မရွိသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ကိုယ့္မွာ စကၡဳဝိညာစ္စိတ္ျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း မရွိေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ႐ူပဆိုတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကေလးဟာ မ်က္စိနဲ႔ ျမင္ရတဲ့ အဆင္း႐ုပ္ကေလးတဲ့၊ “သနိဒႆန-ျမင္အပ္တဲ့သေဘာနဲ႔တကြ ျဖစ္တဲ့႐ုပ္” လို႔ အဘိဓမၼာမွာ ဒီလိုဆိုထားတယ္၊ အဲဒီမ်က္စိနဲ႔ ျမင္ရတဲ့ အဆင္းအာ႐ံုကေလးကို ႐ူပါ႐ံုလို႔ ေခၚတယ္။

                   ေနာက္တစ္ခုက သဒၵါ႐ံု - အသံ႐ုပ္ကေလး၊ ႐ူပါ႐ံုဆုိတဲ့ အဆင္း႐ုပ္သည္ ေနရာတကာမွာ ရွိတယ္၊ ႐ုပ္အားလံုးမွာ ဖြ႔ဲစည္းပါဝင္ေနတယ္၊ ႐ုပ္ပိုင္းေလ့လာတဲ့အခါတုန္းက ႐ုပ္ဟာ unity of eight ပဲ၊ အနည္းဆံုး ႐ုပ္ရဲ႕ unit ဟာ ၈-ခုနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာ။ စာေပက အ႒ာကလာပ္႐ုပ္ ၈-ခုလို႔ ဒီလိုေျပာတာေနာ္၊ အဲဒီအထဲမွာ ႐ူပဆိုတဲ့ အဆင္း႐ုပ္္ကေလး ပါတယ္ေပါ့။ နည္းနည္းမွတ္မိေအာင္ ျပန္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ မဟာဘုတ္ ၄-ပါး ရွိတယ္၊ မ်က္စိနဲ႔ ျမင္လို႔ရတာေလးက ရသ၊ ႏွာေခါင္းနဲ႔ သိလို႔ ရတာေလးက ဂႏၶ၊ လွ်ာနဲ႔သိလို႔ ရတာေလးက ရသ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အဆီၾသဇာလို႔၊ အဲဒါေတြ ေပါင္းလိုက္တဲ့အခါ အဝိနိေဗၻာဂ႐ုပ္ ၈-ခု ျဖစ္တယ္။ indivisible ခြဲလို႔ မရဘူးလို႔ ဆုိလိုတယ္၊ ႐ုပ္ဆိုတာ အနည္းဆံုး ဒီ ၈-ခု ေပါင္းေနတာ။

                   ဘာျဖစ္လို႔ ၈-ခုလို႔ ေျပာတာတုန္းဆိုေတာ့ function ေတြ မတူဘူးေပါ့၊ အဲဒီ သေဘာေဘာကိုၾကည့္ေပါ့။ အနံ႔နဲ႔အရသာ တူမွ မတူတာ၊ အနံ႔က ဘာတုန္းဆိုရင္ ဃာနဝိညာဏ္စိတ္ျဖင့္သာ သိရတယ္၊ ဃာနပသာဒျဖင့္သာ ရယူႏိုင္တယ္။ 

အရသာက်ေတာ့ ႏွာေခါင္းနဲ႔သိလို႔ ရေသးလား၊ လွ်ာနဲ႔ထိ၍ ဇိဝွါဝိညာဏ္စိတ္နဲ႔မွ သိႏိုင္တယ္၊ သ႑ာန္ခ်င္းက ကြာသြားတယ္ေလ၊ အဲဒီလို သူ႔ရဲ႕ ပံုပန္းသ႑ာန္ခ်င္း မတူညီတဲ့ အခ်က္ကေလးေတြကို ၾကည့္ၿပီး ကိစၥေလးေတြ သဘာဝေလးေတြ လကၡဏာေလးေတြ (characteristic) က တစ္ခုစီ တစ္ခုစီမို႔ ႐ုပ္၈-ခုလုိ႔ ေျပာတာ။ မတူညီတဲ့ သဘာဝေလးေတြကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာတာ။

                   အဲဒီ႐ုပ္ ၈-ခုထဲမွာ ဒီ႐ူပဆိုတဲ့ အဆင္း႐ုပ္က ပါေနတယ္၊ သို႔ေသာ္ သဒၵဆိုတဲ့ အသံ႐ုပ္က မပါဘူး၊ အ႒ကလာပ္ ႐ုပ္၈-ခုထဲမွာ အသံ႐ုပ္မပါဘူး၊ ဒါျဖင့္ သဒၵဆိုတဲ့ အသံ႐ုပ္က ဘယ္မွာေရာက္ေနတာတုန္း ဆိုေတာ့ သဒၵဆိုတဲ့ အသံ႐ုပ္က ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းကို ငဲ့ၿပီးေတာ့မွ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့႐ုပ္ ျဖစ္တယ္၊ ဖြ႔ဲစည္းထားလို႔ရတဲ့႐ုပ္မ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။

                   ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ Germany ႏိုင္ငံ ၿမိဳ႕နားက World House ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ  အဘိဓမၼာသင္တန္း ၂-ႀကိမ္း ပို႔ခ်ဖူးတယ္၊ အဲဒီလို ပို႔ခ်တုန္းက အဘိဓမၼာသင္တန္း လာတက္တဲ့ ဂ်ာမန္ တစ္ေယာက္က ဒီအ႒ကလာပ္႐ုပ္ ၈-ခုထဲကို ဘာလို႔ သဒၵ မပါတာတုန္း ဆိုၿပီးေတာ့ argument လုပ္ဖူးတယ္။ သဒၵ႐ုပ္ ပါသင့္တယ္တဲ့။ သူက ဘာနဲ႔သြားေရာတုန္းဆိုေတာ့ cassette တို႔ ဘာတို႔ အသံဖမ္းၿပီးေတာ့၊ အသံေတြ ရိွေနတယ္ေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔ ႐ုပ္ေတြ ဖြဲ႔စည္းတဲ့အထဲမွာ အသံ႐ုပ္လည္း ရွိရမယ္လို႔ သူက ယူဆတယ္။

                   အဲဒါကို ဘုန္းႀကီးတို႔က ဥပမာနဲ႔ ရွင္းျပရတယ္၊ ေစာင္းဥပမာနဲ႔ ရွင္းျပတယ္, စည္ ဥပမာနဲ႔ ရွင္းျပတယ္, piano တို႔ ဒါေတြနဲ႔ ရွင္းျပေတာ့ ‘မင္း piano ထဲမ်ာ အသံရွေနသလား’ ဆိုေတာ့ သူစဥ္းစားလာတယ္၊ တီးခတ္တဲ့အခါက်မွ အသံေပၚလာတာ၊ ဒီထဲမွာ အသံကို stored လုပ္ထားတာ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ လူရဲ႕တီးခတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတယ္၊ မီးျခစ္ထဲမ်ာ မီးမရိွဘူး၊ possibility အေနနဲ႔သာ ရွိေနတာ၊  အေၾကာင္းဆံုစည္းတဲ့အခါ က်မွ ေပၚလာတာ။ အသံဟာလည္းပဲ ထို႔အတူပဲ။ 

မီးျခစ္ဘူးက ျခစ္လုိက္လို႔ မီးေတာက္ကေလး ေပၚလာသလိုပဲ အသံကလည္း စိတ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း, ဥတုဆိုတဲ့အေၾကာင္း တစ္ခုခုနဲ႔ ႐ိုက္ခတ္လိုက္မွ ေပၚလာတာပါလို႔ ရွင္းျပရတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူသေဘာက်သြားတယ္၊ စာေပဆိုင္ရာ ေမးခြန္းေတြပဲ ေမးေတာ့တယ္၊ ခုနက cassette တို႔ radio တို႔ဆိုတဲ့ အသံေတြက ဖမ္းထားၿပီးေတာ့ ျပန္လႊင့္တဲ့ အသံေတြ၊ ဒါေတြက secondary ေတြပဲ။ primary မဟုတ္ဘူး၊ ျဖစ္ၿပီးေတာ့မွ ထိန္းထားတဲ့ အသံေတြ ျဖစ္တယ္၊ မူလက ရိွေနတဲ့ အသံ မဟုတ္ဘူး၊ ခုနက အဆင္းတို႔ ဘာတို႔ဆိုတာ မူလက ရွိေနတာ။

                   အဲဒီေတာ့ အသံဆိုတာ အဘိဓမၼာမွာ “သေဒါၵ စိေတၱာ တုေဇာ” “စိတ္ ဥတု ၂-မ်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ စိတ္ေၾကာင့္” ျဖစ္တဲ့ အသံရွိတယ္ - စိတၱဇသဒၵ၊ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အသံရွိတယ္ - ဥတုဇသဒၵ၊ အဲဒီလို စိတ္ ဥတု ဆိုတဲ့ ပစၥဳပၸန္ အေၾကာင္းတရားေတြကို အမွီျပဳၿပီးေတာ့ အသံဆိုတာ ထြက္ေပၚလာတာပဲ၊ ဘယ္ေနရာကို ၾကည့္လုိက္ ၾကည့္လိုက္ အသံထြက္ႏိုင္တဲ့ေနရာဆိုရင္ သူ႔အင္အားအလုိက္ ျဖစ္တာပဲ၊ သံေခ်ာင္း တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ တစ္ေခ်ာင္း တီးလည္း အသံထက္တာပဲ၊ သံေခ်ာင္းနဲ႔ နံရံတစ္ခု ေခါက္လည္း အသံထြက္တာပဲ၊ အဲဒီလို အသံဆိုတာ တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ႐ိုက္ခတ္လို႔ ေပၚလာတဲ့အရာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုေတာ့ သေဘာေပါက္သြားတယ္။ အဲဒီလို ထြက္လာၿပီးေတာ့မွ ထိန္းလို႔ရတယ္ေပါ့၊ ထြက္လာၿပီးေတာ့ ထိန္းထားလုိ႔ရွိရင္ ဥတုဇသဒၵ လို႔ ေခၚတယ္။

                   ေအး ေကာင္းၿပီ - သဒၵဆိုတဲ့ ႐ုပ္ဟာ to be heard ၾကားလုိ႔ရတယ္၊ can heard နားေထာင္လုိ႔ရတယ္၊ နားနဲ႔ပဲ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ ေသာတဝိညာဏ္စိတ္နဲ႔ပဲ သိႏိုင္တယ္၊ က်န္တဲ့စိတ္နဲ႔ သိလို႔မရဘူး၊ ခုနက ျမင္လုိ႔ရတာနဲ႔ တျခားစီ ျဖစ္သြားၿပီေပါ့။

                   ေနာက္အာ႐ံုတစ္ခုက ဃနပသာဒ လို႔ဆိုတဲ့ ႏွာေခါင္းကို အသံုးခ်ၿပီး သိရတဲ့အာ႐ံုမ်ိဳး၊ အဲဒါကို ဂႏၱာ႐ံု-အနံ႔အာ႐ံုေပါ့၊ အဲဒီအနံ႔အာ႐ံုက ဃာနပသာနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့မွ ဃာနဝိညာဏ္စိတ္နဲ႔ပဲ သိႏိုင္တယ္၊ ဂႏၶာ႐ံုက စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္နဲ႔ သိရတဲ့ အဆင္း အာ႐ံုနဲ႔လည္း မတူဘူး၊ မတူဘူး ဆိုတာကိုလည္း ကိုယ့္ဟာကို လက္ေတြ႔ၾကည့္လို႔ရတာပဲ။ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ႀကံဳေတြ႔ေနတာပဲ၊  အန႔ံရတယ္ဆိုရင္ ႏွာေခါင္းနဲ႔ပဲ သိရတာ။ မ်က္လံုးနဲ႔ၾကည့္လို႔ ရတာမွ မဟုတ္တာ၊ ႏွာေခါင္းနဲ႔႐ွဴၾကည့္မွ အနံ႔ဆိုတာ သိတာေလ။

                   ထို႔အတူပဲ ရသာ႐ံုတဲ့၊ လွ်ာနဲ႔ ထိေတြ႔ၿပီးေတာ့မွ ဇိဝွာစိညာဏ္စိတ္နဲ႔သာ သိလို႔ရတဲ့ အာ႐ံုမ်ိဳး၊ ဒါလည္း ခုနဟာေတြနဲ႔ မတူဘူး၊ ထူးျခားတယ္၊ ရသာ႐ံုဆိုတာ ဥပမာ-မ်က္စိနဲ႔မွတ္ထားတဲ့ သညာနဲ႔ေတာ့ ၾကည့္လို႔ရတာေပါ့၊ ဆားျမင္လုိက္ရင္ ငန္မွာပဲ ဆိုတာ၊ ဒါက အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔သိတာ၊ သံပုရာသီးျမင္ရင္ ခ်ဥ္မွာပဲ လို႔ဆိုၿပီး အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ သိေနတယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ခ်ဥ္တဲ့သံပုရာသီးေတြခ်ည္း ေတြ႔တာကိုး၊ ျငဳပ္သီးျမင္တာနဲ႔ စပ္ေနၿပီ၊ ဇီးျဖဴသီးျမင္တာနဲ႔ သြားေရက်ကုန္ၿပီ၊   

 ဘာျဖစ္လုိ႔တုန္းဆိုေတာ့ အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ေျပာေနတာ၊ အဲဒါေတြက အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ေတြးၾကည့္ၿပီး ျဖစ္တဲ့ဟာေတြေနာ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔ ရသာ႐ံုဆိုတာ တစ္ခါမွ မစားဖူးတဲ့ အစာအာဟာရဆိုရင္, တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးတဲ့ အသီးဆိုရင္ ဒါေလးက ေကာင္းတယ္ ျမည္းၾကည့္ပါလားဆို ျမည္းၾကည့္မွ သိတာ မဟုတ္လား၊ မ်က္စိနဲ႔ ၾကည့္႐ံုနဲ႔ အရာသာကို မသိႏိုင္ဘူးတဲ့၊ ဒါလည္း အင္မတန္ထင္ရွားတဲ့ အခ်က္ပဲ။

                   ေနာက္ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ကို လာထိၿပီးေတာ့မွ သိရတဲ့ဟာေတြ၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုဆိုတာ ပထဝီ ဆိုတဲ့ ခက္မာမႈ ႏူးညံံ့မႈ, မာတယ္ ေပ်ာ့တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာ၊ ၾကမ္းတမ္းတယ္ ႏူးညံ့တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာ၊ တစ္စံုတစ္ခုကို စမ္းၾကည့္လို႔ ေပ်ာ့သလား မာသလား သိခ်င္လို႔ရွိရင္ လူရဲ႕ intention အတိုင္းပဲ ေပ်ာ့တယ္ မာတယ္ကို သိတယ္ေပါ့။ ဒါ ပထဝီကို စမ္းတယ္လို႔ ေျပာတယ္ - အဲဒါ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုပဲ၊ ကိုယ္နဲ႔ပဲ စမ္းသပ္ၾကည့္ရတာ၊ မ်က္စိကေန ၾကည့္လို႔မရဘူး၊ တစ္ခါတေလ ပန္းကေလးက လွ တယ္ဆိုရင္ “ေၾသာ္ ဒီပန္းကေလးက ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေလးလား ပန္းအစစ္လား ပလတ္စတစ္ ပန္းႀကီးလား” ဆိုတာ ကိုင္ၾကည့္ရေသးတာ၊ ကိုင္ၾကည့္ရင္ လက္ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ သိသြားတယ္၊

ဒါကေတာ့ အစစ္၊ ဒါကေတာ့ ပိုးစေလးပဲ လုိ႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့၊ အဲဒီေတာ့ တစ္ခါတေလ မ်က္စိက ဆံုးျဖတ္လို႔မရဘူး၊ ကာယပသာဒနဲ႔ သိရမယ့္ ကိစၥက်ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ ထိၾကည့္မွပဲ သိေတာ့မယ္၊ အဲဒီေတာ့ အေပ်ာ့လား အမာလား သိခ်င္လို႔ရွိရင္ေတာ့ ပထဝီ ဆိုတဲ့ သေဘာကို ေတြ႔လိမ့္မယ္။ တစ္ဖန္ပူသလား ေအးသလားကို သိခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေတေဇာဆို ေတြ႔ရလိမ့္မယ္။ လႈပ္ရွားမႈ တြန္းကန္မႈ ရွိသလား ဆုိတာကို သိခ်င္လို႔ရွိရင္ ဝါေယာရဲ႕ သေဘာကို သိရတယ္လို႔ဆုိေတာ့ ပထဝီရယ္ ေတေဇာရယ္ ဝါေယာရယ္ ေဟာဒီ ၃-မ်ိဳးဟာ ကာယပသာဒနဲ႔ ဆက္သြယ္ ထိၿပီးေတာ့မွ ကာယဝိညာဏ္စိတ္နဲ႔ သိရတဲ့အရာေတြ ျဖစ္တယ္္၊ ဒါလည္း အာ႐ံုတစ္ခုပဲ။

***ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိဝံသ၏ အဘိဓမၼာျမတ္ေဒသနာ(ဒုတိယတြဲ) ၈၂-၈၈ မွ ပူေဇာ္ပါသည္။

*** ဆက္ရန္***  သတိထားရမယ့္ အခ်က္တစ္ခု အပိုင္း(ခ) ကို ဆက္လက္ပူေဇာ္ပါမည္။