၃။ သံဃာ့ရတနာအခန္း
သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ။
သံဃာႏွစ္မ်ိဳး “သံဃ”ဟူေသာ ပါဠိစကားသည္ ““အေပါင္း=အသင္း = အဖဲြ႕
= အစည္းအ႐ံုး” ဟူေသာ အဓိပၸာယ္ကုိ ျပ၏၊ ထုိသံဃာေတာ္သည္ “ပရမတၳသံဃာ, သမၼဳတိ သံဃာ”ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိ၏၊
“သုပၸဋိပႏၷတာ”စေသာ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံု၍ အရိယာ ျဖစ္ၿပီးေသာ သံဃာေတာ္မ်ားသည္
ပရမတၳသံဃာေတာ္မည္၏၊ [ပရမတၳ-အစစ္အမွန္ မေဖာက္ျပန္ႏုိင္ေသာ ရဟန္းေတာ္ သံဃာေတာ္အျဖစ္မွ
ေျပာင္းလဲ၍ လူအျဖစ္ စသည္သုိ႔ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ် မေရာက္ႏုိင္ေသာ+သံဃ=အရိယာအေပါင္းအဖြဲ႕]
သုပၸဋိပႏၷတာ
အစရွိေသာ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အထုိက္အေလ်ာက္ ျပည့္စံုႏုိင္၍ အရိယာသံဃာမ်ားႏွင့္ ၀ိနည္းသိကၡာ
အက်င့္တူေသာေၾကာင့္ ““သံဃာ””ဟု သမုတ္အပ္ေသာ (အစစ္အမွန္ မဟုတ္တတ္ ေသာ) သံဃာေတာ္သည္ သမၼဳတိသံဃာ
မည္၏။ [သမၼဳတိ= (အစစ္အမွန္မဟုတ္) အမ်ားသမုတ္အပ္ အသိအမွတ္ျပဳအပ္ေသာ+ သံဃ = ပုထုဇဥ္ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏
အေပါင္းအဖဲြ႕။]
ပရမတၳသံဃာ အာ႐ံုျပဳရမည့္ကိစၥ
“သံဃံ
သရဏံ ဂစၦာမိ” ဟု သရဏဂံု ေဆာက္တည္ကုိးကြယ္ရာ၌ ရည္စူးရမည့္ “သံဃ” ဟူသည္
ပုထုဇဥ္သံဃာ မဟုတ္၊ အရိယာသံဃာမ်ားသာတည္း၊ ဆတၱမာဏ၀က၀ိမာန၀တၳဳ၌ ဗုဒၶ ရွင္ေတာ္ကုိယ္တုိင္
“အရိယာသံဃာေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေလာ့”ဟု သရဏဂံု ေပးေတာ္မူသည္၊ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကုိ
ရည္မွန္း၍ သံဃာႏုႆတိကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းေသာအခါ၌လည္း “သုပၸဋိပေႏၷာ ဘဂ၀ေတာ သာ၀ကသံေဃာ ၊ေပ၊
ယဒိဒံ စတၱာရိ ပုရိသယုဂါနိ အ႒ပုရိသပုဂၢလာ” စသည္ျဖင့္ အရိယာသံဃာေတာ္ ရွစ္မ်ိဳး၏ “သုပၸဋိပႏၷတာ-ေကာင္းစြာ
က်င့္ျခင္း”စေသာ ဂုဏ္ေတာ္ကုိ အာ႐ံုျပဳရသည္။
ရတနသုတ္ပရိတ္ေတာ္လာ သံဃာ့ရတနာဟူရာ၌ “ေယ ပုဂၢလာ အ႒သတံ
ပသတၳာ, စတၱာရိ ဧတာနိ ယုဂါနိ” စသည္ျဖင့္ အရိယာသံဃာေတာ္ကုိသာ “သံဃာ့ရတနာ”ဟု ေဟာေတာ္မူသည္၊
က်မ္းျပဳဆရာေတာ္မ်ား က်မ္းမျပဳမီ သံဃာကုိ ရွိခုိးၾကရာ၌လည္း “နတြာ သံဃံ နိရဂၤဏံ=ကိေလသာအညစ္အေၾကး
ကင္းေ၀းေတာ္မူေသာ အရိယာသံဃာေတာ္ကုိ ရွိခုိးၾကၿပီး၍” ဟု ပဏာမ ျပဳၾကရသည္။
သံဃိကဒါန (ေက်ာင္းလွဴ, ဆြမ္းလွဴ စေသာ အလွဴ) ျပဳရာ၀ယ္ ရည္စူးရမည့္
သံဃာ၌ကား ပရမတၳသံဃာေတာ္လည္းပါ၀င္, ပုထုဇဥ္ သမၼဳတိသံဃာမ်ားလည္း ပါ၀င္ၾကသည္၊ ယခုကာလ ေစတီပုထုိး
႐ုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားအား ပူေဇာ္ၾကရာ၌ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဘုရားရွင္ကုိပါ ရည္စူး၍ ပူေဇာ္ႏုိင္ၾကသကဲ့သုိ႔
ထုိ႔အတူ ဆြမ္း, ေက်ာင္း စေသာ ပစၥည္းေလးပါးကုိ
လွဴဒါန္းၾကရာ၌လည္း မိမိ ဆြမ္းလွဴအပ္ေသာ သံဃာတြင္ ပုထုဇဥ္ခ်ည္း ျဖစ္ေစကာမူ သံဃိကဒါနျဖစ္ေအာင္
ရည္မွန္းႏုိင္ပါမူကား သူ၏ အာ႐ံုျပဳရာ သံဃာမ်ားတြင္ အရိယာျဖစ္ၿပီးေသာ သံဃာေတာ္မ်ားလည္း
ပါ၀င္ႏုိင္၏။
အခါတစ္ပါး၌ ဗုဒၶရွင္ေတာ္အထံသုိ႔ သူႂကြယ္တစ္ေယာက္ ေရာက္လာ၏၊ ရွင္ေတာ္ျမတ္က
“သင္တုိ႔ အမ်ိဳး၌ အလွဴအတန္း ေပးကမ္းၾကရဲ႕လား”ဟု ေမးေတာ္မူရာ “အလွဴအတန္း ေပးကမ္း လွဴဒါန္းၾကပါေၾကာင္း,
သုိ႔ေသာ္ ေတာေက်ာင္းဘုန္းႀကီးမ်ား ဓုတင္ေဆာင္ ဘုန္းႀကီးမ်ားႏွင့္ ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီး ပုဂိၢဳလ္,
ရဟႏၲာျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေနေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားကုိသာ လွဴဒါန္းပါသည္”ဟု ေလွ်ာက္ေလရာ အိမ္ရာတည္ေထာင္
လူ႕ေဘာင္၌ ေနသူက “ဤဘုန္းႀကီးသည္ ရဟႏၲာပဲ, ရဟႏၲာျဖစ္ေအာင္ က်င့္ေနသူပဲ”ဟု သိႏုိင္ဖုိ႔
ခဲယဥ္း၏၊ ေတာေက်ာင္းေနသူတုိင္း, ဓုတင္ေဆာင္သူတုိင္း (စိတ္ရင္း မေကာင္းလွ်င္) မခ်ီးမြမ္းထုိက္၊
စိတ္ရင္းေကာင္းေနလွ်င္ ရြာနီး ေက်ာင္းေနသူ ဓုတင္မေဆာင္သူမ်ားကုိလည္း ခ်ီးမြမ္းထုိက္၏၊
ထုိ႔ေၾကာင့္ “သံဃာေတာ္ကုိသာ ရည္မွန္း၍
လွဴဒါန္းေလ” ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။ [ဆကၠ
အဂၤုတၱိဳရ္]
သာသနာ့၀န္ေဆာင္မ်ား
ပရမတၳသံဃာ ျဖစ္ျဖစ္,
သမၼဳတိသံဃာ ျဖစ္ျဖစ္ သာသနာ့တာ၀န္ကုိ ရြက္ေဆာင္ခဲ့ၾကေသာ ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္လွ်င္ ယခုေခတ္
လူမ်ားအထိ ေက်းဇူးမ်ားလွေပ၏၊ မွန္၏၊ အရွင္မဟာကႆပ, အရွင္အာနႏၵာ စေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားသည္
ပရမတၳသံဃာအျဖစ္ျဖင့္ သာသနာ့၀န္ကုိ ေဆာင္ေတာ္မူခဲ့ၾက၏၊ အ႒ကထာအက်ယ္ကုိ အက်ဥ္းခ်ံဳး၍ စီရင္
ေသာ အရွင္ဗုဒၶေဃာသ, မူလဋီကာဆရာ အရွင္အာနႏၵာ, အႏုဋီကာဆရာ အရွင္ဓမၼပါလ စေသာ ဆရာေတာ္မ်ားသည္
သမၼဳတိသံဃာ အျဖစ္ျဖင့္ သာသနာ့၀န္ကုိ ေဆာင္ခဲ့ၾက၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယခုအခါ ထုိသာသနာ့၀န္ေဆာင္
ထိပ္ေခါင္တင္သံဃာမ်ား၏ အေၾကာင္းကုိ အက်ဥ္းမွ် ထုတ္ျပပါေတာ့မည္။
Credit to
No comments:
Post a Comment