သာသာနကြယ္ေၾကာင္းတရား ၁၅-ပါး

၁။ ရဟန္းမ်ား တရားမနာျခင္း။(ရဟန္းရွင္လူတို႔ တရားမနာျခင္း)။
၂။ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို မသင္ၾကားျခင္း။
၃။ ႏႈတ္တက္အာဂံု, အရမေဆာင္ျခင္း။
၄။ အနက္အဓိပၸါယ္ကို သိေအာင္မျပဳျခင္း။
၅။ ပဋိပတ္ကို မက်င့္ျခင္း။
(အံ-၂၊ ၁၅၅၊ အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္၊ ဒုတိယ၊ ပဌမသဒၶမၼသေမၼာသသုတ္၊ ၁၉၇-၈)
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အဂၤုတၱိဳရ္လာ၊ သာသနာကြယ္ေၾကာင္း၊ တရားေပါင္းကား၊
................. ရဟန္းမ်ားတို႔၊ တရားမနာ၊ စာေပမသင္၊ ႏႈတ္တြင္မေဆာင္၊ သိေအာင္မျပဳ၊ ဓမၼာႏုဓမၼတ္၊ ပဋိပတ္ကြာ၊
................. ဤငါးျဖာတည္း။

၁။ သုတၱ, ေဂယ် စေသာ စာေပတရားမ်ားကို မသင္ၾကားျခင္း (စာသင္အလုပ္ကို ပယ္ျဖဳတ္ထားျခင္း)။
၂။ တရားကို အက်ယ္မေဟာျခင္း။
၃။ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားကို အက်ယ္အားျဖင့္ မပို႔ခ်ျခင္း။
၄။ စာေပက်မ္းဂန္ကို အက်ယ္အားျဖင့္ မသရဇၩာယ္ျခင္း။
၅။ အနက္အဓိပၸါယ္ကို မၾကံစည္ျခင္း။
(အံ-၂၊ ၁၅၆။ အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္။ ဒုတိယ၊ ဒုတိယသဒၶမၼသေမၼာသသုတ္။ ၁၉၈-၉)
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ထဝါထို႔ျပင္၊ စာသင္ပယ္ေလွ်ာ၊ က်ယ္မေဟာၾက၊ က်ယ္မခ်နဲ႔၊ က်ယ္စြာ့မအံ၊ မၾကံမစည္၊ ဤငါးလီတည္း။
................. (ေနာက္လာထို႔ျပင္.....ဤငါးမည္တည္း။(သဗၺမဂၤလ ဓမၼေဒသနာ၊ ၄၉၂)။

၁။ မမွန္မကန္, ပုဒ္, ပါဌ္, အကၡရာ ပါဠိပ်က္မ်ားကို ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္း။
၂။ ဆရာသမားတို႔၏ အဆံုးအမကို မနာယူျခင္း။
၃။ စာခ်မည့္ပုဂၢိဳလ္ ရွားပါးျခင္း။
၄။ အခ်င္းခ်င္း ခိုက္ရန္ကြဲျပားျခင္း။ (ေက်ာင္းလုျခင္း စသည္)။
၅။ လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားေအာင္ ျပဳလုပ္အားထုတ္ျခင္း။
(အံ-၂၊ ၁၅၇-၈။ အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ ျမန္မာျပန္၊ ဒုတိယ၊ တတိယသဒၶမၼသေမၼာသသုတ္၊ ၂၀၀-၁)
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဝါတနည္းမွာ၊ အကၡရာပုဒ္ပ်က္၊ ေလ့က်င့္သင္ၾက၊ ဒုဗၺစမူ၊ စာခ်သူရွား၊ လာဘ္မ်ားေအာင္ဖန္၊ ခို္က္ရန္ကြဲျပား၊ ................. ဤငါးပါးသည္၊ ဘုရားသာသနာ ကြယ္ေၾကာင္းတည္း။
.................( ဆံုးမခက္သူ၊ ...လာဘ္မ်ားေအာင္ၾကံ။ (သဗၺမဂၤလ ဓမၼေဒသနာ ၄၉၂)
ဤကဗ်ာသံုးပုဒ္သည္ ဝိသုဒၶါရံု ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေရးသားေတာ္မူေသာ ကဗ်ာမ်ားျဖစ္၏။

ဤ ၁၅-ပါးတို႔ကို ပယ္ရွား၍ က်င့္ၾကံလိုက္နာလွ်င္ သာသနာတည္ေၾကာင္း ၁၅-ပါးသည္လည္း အဂၤုတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ (အံ-၂၊ ၁၅၅-၁၅၉။ ျမန္မာျပန္ ဒုတိယ၊ ပ,ဒု,တ သဒၶမၼသေမၼာသသုတ္မ်ား ၁၉၈-၂၀၂) ၌ပင္ လာရွိ၏။


သာသနာတည္ေၾကာင္းတရား ၁၅-ပါး
၁။ ရဟန္မ်ား တရားကို ရိုေသစြာ နာျခင္း။
၂။ တရား (စာေပက်မ္းဂန္မ်ား)ကို ရိုေသစြာ (ေကာင္းစြာ) သင္ယူျခင္း။
၃။ တရား (စာေပက်န္းဂန္မ်ား)ကို ႏႈတ္တက္အာဂံုေဆာင္ျခင္း။
၄။ ႏႈတ္တက္အာဂံုေဆာင္ထားေသာ တရား (စာေပက်မ္းဂန္မ်ား)၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကို ေကာင္းစြာ ဉာဏ္ျဖင့္ စူးစမ္းဆင္ျခင္ျခင္း၊
(အနက္အဓိပၸါယ္ကို သိေအာင္ျပဳျခင္း)
၅။ အနက္သေဘာကို သိ၍ တရားသေဘာကို သိ၍ (ေလာကုတၱရာ) တရားအား ေလ်ာ္ေသာအက်င့္ကို ေကာင္းစြာ က်င့္ျခင္း။
(ပဋိပတ္ကို ေကာင္းစြာ က်င့္ျခင္း)။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ အဂၤုတၱိဳရ္လာ၊ သာသနာတည္ေၾကာင္း၊ တရားေပါင္းကား၊
................ ရဟန္းမ်ားတို႔၊ တရားေတာ္နာ၊ စာေပကိုသင္၊ ႏႈတ္တြင္ရေအာင္၊ သိေအာင္လည္းျပဳ၊ ဓမၼာႏုဓမၼတ္၊ ပဋိပတ္ကို၊ ............... က်င့္အပ္မကြာ၊ ဤငါးျဖာတည္း။

၁။ သုတၱ, ေဂယ် စေသာ စာေပက်မ္းဂန္တရားမ်ားကို သင္ယူျခင္း။
၂။ သင္ယူျပီးေသာ တရား(စာေပက်မ္းဂန္မ်ား)ကို အက်ယ္အားျဖင့္ ေဟာၾကားျခင္း။
၃။ သင္ယူျပီးေသာ တရား(စာေပက်မ္းဂန္မ်ား)ကို အက်ယ္အားျဖင့္ ပို႔ခ်ျခင္း။
၄။ သင္ယူျပီးေသာ တရား(စာေပက်မ္းဂန္မ်ား)ကို အက်ယ္အားျဖင့္ ရြတ္ဖတ္သရဇၩာယ္ျခင္း။
၅။ သင္ယူျပီးေသာ တရားကို စိတ္ျဖင့္ အဖန္ဖန္ ၾကံစည္ ဆင္ျခင္ သံုးသပ္ျခင္း။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ထဝါထို႔ျပင္၊ စာသင္ျပန္႔ေျပာ၊ အက်ယ္ေဟာၾက၊ အက်ယ္ခ်နဲ႔၊ က်ယ္စြာ့လည္းအံ၊ ၾကံၾကံစည္စည္၊ဤငါးမည္တည္း။

၁။ မွန္ကန္ေသာ ပုဒ္, ပါဌ္, အကၡရာ ပါဠိမ်ားကို ေလ့က်က္သင္ၾကားျခင္း။
၂။ ဆရာသမားတို႔၏ အဆံုးအမကို ေကာင္းစြာ နာယူျခင္း။
၃။ သုတ္, ၀ိနည္း, အဘိဓမၼာ တရားေတာ္မ်ားကို ေကာင္းစြာ ပို႔ခ်ျခင္း။
၄။ ပစၥည္းေလးပါး ေပါမ်ားရန္ မၾကံဖန္ၾကပဲ စ်ာန္, မဂ္, ဖိုလ္ကို ရရန္, နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၾကရန္သာ အားထုတ္ျခင္း။
၅။ အခ်င္းခ်င္း ဆဲေရးျငင္းခံု မရွိၾကပဲ သံဃာအခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္ျခင္း။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။ ဝါတနည္းမွာ၊ အကၡရာပုဒ္မွန္၊ သင္အံက်က္ၾက၊ ဆံုးမလြယ္ကူ၊ စာခ်သူမ်ား၊ လာဘ္မ်ားမဖန္၊ ခိုက္ရန္ပယ္ရွား၊
................. ဤငါးပါးသည္၊ ဘုရားသာသနာ တည္ေၾကာင္းတည္း။ (သဗၺမဂၤလ ဓမၼေဒသနာ ၄၉၀၊ ၄၉၂)

ေမာ္လူး
သာသနာ တည္သည္ထက္တည္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါေစ။

ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတာလကၤာရ-၏ ပိဋကတ္ေတာ္ႏွင့္စပ္ မွတ္စုေထြလာ သိေကာင္းစရာ-မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။

Credit to mingalarthatinzin