အနာဂတ္သာသနာေရး အပိုင္း(၁၃၀) ကထိန္ခင္း ျပဳျပင္ေရး

ကထိန္ခင္း

၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ေန႔၌ ၀ါကပ္၍… (၀ါ မပ်က္ေစဘဲ) သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔၌ ပ၀ါရဏာျပဳေသာ ရဟန္းရွိရာ ေက်ာင္းတုိက္၌ သကၤန္းတစ္ထည္ ျဖစ္ေစ, အမ်ားျဖစ္ေစ “ဣမံ စီ၀ရံ သံဃႆ ေဒမိ-ဤသကၤန္းကုိ သံဃာေတာ္မ်ားအား လွဴဒါန္းပါ၏”ဟု ေလွ်ာက္ထား၍ လွဴရ၏၊ ထုိသကၤန္းကုိ သကၤန္းမရွိေသာ ရဟန္းအား ေပး၍ ထုိရဟန္းက (၀ိနည္းထံုးစံအရ) ကထိန္ခင္းရ၏၊ သံဃာအားလံုး သကၤန္းျပည့္စံု ၾကလွ်င္ အႀကီးဆံုး မေထရ္အား ေပး၍ ထုိမေထရ္ႀကီးက ကထိန္ ခင္းရ၏၊ ထုိကထိန္ကုိ ၀မ္းေျမာက္ေက်နပ္ပါေၾကာင္းေျပာေသာ ရဟန္းမ်ားလည္း ကထိန္ခင္းေသာ ရဟန္းႏွင့္ အလားတူရသင့္ေသာ အမ်ိဳးမ်ားကုိ ရၾက၏၊ ရသင့္ေသာ အက်ိဳးမ်ားကုိ စာလာအတုိင္း သိလိုသူတုိ႔ စာေတာ္ေသာ ဆရာသမားထံ ေမးၾကပါေလ။

ယခုေခတ္ကထိန္

အစပထမ၌  ““ကထိန္အလွဴ”” ဟူသည္ …သကၤန္းအလွဴပင္ျဖစ္၏၊ ေနာက္မွ သကၤန္း၏ အျခံအရံအျဖစ္ျဖင့္ အျခားလွဴဖြယ္ေတြ ပါလာ၏၊ ထုိအျခား လွဴဖြယ္မ်ားတြင္ ေက်ာင္း၌ မရွိမျဖစ္ေသာ ပစၥည္းမ်ိဳးဆုိလွ်င္ သင့္ေတာ္ပါေသး၏၊ ယခုေသာ္ ပေဒသာပင္ သီး၍ လွပေအာင္ တိုလီမုိလီကေလးေတြ မ်ားလွ၏၊ ပေဒသာတစ္ပင္လွ်င္ (၅၀)တန္ တစ္ရာတန္ စသည္ျဖင့္ ဂုဏ္ယူၾက၏၊ ေက်ာင္းေရာက္ေသာ္ကား အသံုးမက်လွ၊ လူေတြမွာလည္း အကုန္မနည္းေခ်၊ ဒီအထဲမွာ ပဲြေတြ ကုိလည္း ထည့္လုိက္ရေသး၏။

          ပဲြလမ္းအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ႏွင့္ အသံုးမ၀င္ေသာ တုိလီမုိလီ အတြက္ ကုန္က်ေငြကုိ ႏုတ္လုိက္လွ်င္ ေက်ာင္း၌ အသံုး၀င္ေသာ သကၤန္း စသည္၏ တန္ဖုိးမွာ ငါးပံု ပံု တစ္ပံုမွ် ပါေကာင္း ပါေပ လိမ့္မည္။

          ဤကထိန္ပဲြတြင္ အသားတင္ အက်ိဳးရၾကသူကား… ေစာင္, ေကာ္ေဇာ, ဓာတ္မီး စေသာ ႏုိင္ငံျခားပစၥည္းေရာင္းသူ ႏုိင္ငံျခား ကုန္သည္ႀကီးမ်ားပင္တည္း၊ မွန္၏၊ ကထိန္ေခတ္၌ ႏုိင္ငံျခားသုိ႔ ဆက္ရေသာ ေငြေတြမွာ သိန္းေပါင္း အေတာ္မ်ားမ်ားပင္ ရွိေပလိမ့္မည္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ကထိန္လွည့္လည္သည္ကို

ၾကည့္႐ႈေနေသာ ေပါက္ေဖာ္သူေဌးတစ္ေယာက္က ျမန္မာလူႀကီးတစ္ေယာက္အား “ခင္ဗ်ားတုိ႔လည္း အရမ္းမဲ့အလွဴေတြ မရွိလွ်င္, ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ လည္း ဘိန္း႐ွဴသူေတြ မရွိလွ်င္ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာေသာႏုိင္ငံ ျဖစ္မွာပဲ”” ဟု ေျပာသတဲ့။

ဉတ္မႀကီး

ယခုေခတ္ ကထိန္ခင္းၾကရာ၌ “ညႇပ္မႀကီး” ဟုေခၚေသာ လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ား သီးျခားပါလာ သည္ကုိ ေတြ႕ရ၏၊ ကထိန္ခင္းမည့္သကၤန္းကုိ မရွိႏြမ္းပါးေသာ ရဟန္းအား (သုိ႔မဟုတ္) အႀကီးဆံုးမေထရ္အား ေပးသည့္အခါ “ဉတ္”ဟု ေခၚေသာ ပါဠိတစ္မ်ိဳးျဖင့္ ေပးရသည္၊ ထုိသကၤန္းကုိ ”ဉတ္သကၤန္း”ဟု ေခၚၾက၏၊ ထုိဉတ္သကၤန္း၏ အျခံအရံျဖစ္ေသာ လွဴဖြယ္မ်ားကုိ “ဉတ္မႀကီး”ဟု ေခၚၾကသည္၊ ယခုအခါ ညႇပ္မႀကီး ဟု တခ်ိဳ႕က ေခၚေနၾကသည္၊  ထုိ ဉတ္မႀကီးတြင္ ပါ၀င္ေသာ ပစၥည္းမ်ားသည္ အလွဴ႕ဒကာ မ်ားက “မည္သည့္ပစၥည္းသည္ ေက်ာင္းတုိက္ သံဃိကပါဘုရား၊ မည္သည့္ပစၥည္းက ဉတ္သကၤန္း ခံယူေသာ ပုဂိၢဳလ္အတြက္ပါ ဘုရား””ဟု ခဲြျခား၍ မေလွ်ာက္လွ်င္ အားလံုးပစၥည္းမ်ား ဉတ္သကၤန္း ရသူႏွင့္သာ ဆုိင္၏။

ဉတ္မႀကီးရသူ

ယခုေခတ္၌ကား သကၤန္းရွားပါးသူတုိ႔ မရွိေသာေၾကာင့္ အမ်ားအားျဖင့္ အႀကီးဆံုးေသာပုဂိၢဳလ္ အား ဉတ္သကၤန္း ေပးၾကရ၏၊ ဉတ္မႀကီးပစၥည္းမ်ားလည္း ပုဂိၢဳလ္ ႀကီးသာ ရေလ့ရွိ၏၊ ထုိသုိ႔ရရာ၌ အႀကီးပုဂိၢဳလ္သည္ တုိက္တာသံဃာ အားလံုးကို ၾကည့္႐ႈေကၽြးေမြးေနေသာ ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္လွ်င္ ေတာ္ပါေသး၏၊ သူတစ္ပါးတည္း ခံစားေသာ ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္လွ်င္ ထုိအလွဴမ်ိဳးသည္ စနစ္မက်ေခ်၊ [ယခုအခါ မ်ားစြာေသာေက်ာင္းတိုက္တုိ႔၌ အႀကီး ပုဂိၢဳလ္ဆုိတုိင္းလည္း သံဃာႏွင့္ ေ၀မွ်သံုးစဲြေသာပုဂိၢဳလ္ မဟုတ္ တတ္ေခ်။]

သံဃိကစစ္မွ ကထိန္ေျမာက္

“ကထိန္သကၤန္း”ဟူသည္ ဆရာေတာ္တစ္ပါး   ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီး  တစ္ပါးမွ်ကုိ  ရည္စူး၍ လွဴရေသာသကၤန္းမဟုတ္၊ သံဃာေတာ္အားလံုးကုိ ရည္စူးမွ (တတ္ႏုိင္ပါလွ်င္ တစ္သာသနာလံုး ရည္စူးမွ) သံဃိက အစစ္ ျဖစ္ႏုိင္၏၊ ယခုကာလ၌ကား မိမိၾကည္ညိဳေသာဆရာေတာ္ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးကုိ ရည္စူး၍ ကထိန္သကၤန္း လွဴမိတတ္၏၊ ထုိသုိ႔ ပုဂိၢဳလ္တစ္ပါးကို ရည္စူးထားလွ်င္ သံဃိကမဟုတ္၊ သံဃိက မဟုတ္ျပန္လွ်င္ ကထိန္သကၤန္းအရာလည္း မ၀င္ႏုိင္၊ ဉတ္မႀကီး၌ ထည့္ထားေသာ လွဴဖြယ္မ်ားလည္း နဂုိကပင္ ဆရာေတာ္အား ရည္စူးၿပီး ျဖစ္တတ္ေလ၏၊ ထုိသုိ႔ျဖစ္လွ်င္ အားလံုး သံဃိကအလွဴ မဟုတ္၊ ပုဂိၢဳလ္တစ္ပါးအတြက္ ပုဂၢလိကသာ ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။

          ထုိ႔ေၾကာင့္ ကထိန္ခင္းရာ၌ ဆရာေတာ္မ်ားသည္ သံဃိက စစ္စစ္ ျဖစ္ေအာင္ ေဟာေျပာသင့္၏၊ သကၤန္းမ်ားကုိ အျခား ေက်ာင္းတုိက္မွ ပင့္ထားေသာ သံဃာမ်ားအား ခဲြျခား၍ လွဴလုိေသး လွ်င္ ဤေက်ာင္းတုိက္ရွိ သံဃာမ်ားေက်နပ္ေအာင္ ခြင့္ေတာင္းၿပီး မွသာ လွဴရလိမ့္မည္၊ သုိ႔မဟုတ္လွ်င္ ေရစက္ခ်စဥ္ကပင္ ဤေက်ာင္း တုိက္အတြက္ သံဃိက, ပင့္သံဃာမ်ားအတြက္ ပုဂၢလိကဟု ခဲြျခား လွဴဒါန္းသင့္သည္။ [ ဤအေၾကာင္းအရာမ်ားကို လူအမ်ား နားလည္ မည္ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ဆရာသမားတို႔က နားလည္ေအာင္ ေျပာျပသင့္ၾကပါသည္။]

လက္ေတြ႕အျပစ္

ကထိန္ခင္းျခင္း၏ စည္းကမ္းမက်မႈေၾကာင့္ မ်က္ျမင္ အျပစ္မ်ား ေတြ႕ေနရသည္မွာ သံဃာ အနည္းငယ္ ရွိေသာ ေက်ာင္း၌ မဲက်ေသာေၾကာင့္ တစ္ေထာင္တန္ ဉတ္မႀကီးျဖင့္ အတီးအမႈတ္ ပဲြလမ္းသဘင္ က်င္းပ ၍ တေပ်ာ္တပါး သြားၾက၏၊ ကထိန္ၿပီးလွ်င္ ထုိေက်ာင္း၌ ဓားျပ တုိက္သည္ဟု ၾကားရတတ္၏၊ သို႔မဟုတ္ “ကထိန္ရေသာဘုန္းႀကီးသည္ ထုိပစၥည္းေတြကို ေရာင္း၍ လူထြက္ေလၿပီ”ဟု ၾကားရတတ္၏၊ သုိ႔မဟုတ္ နီးစပ္ရာ ဒကာ ဒကာမမ်ားႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးဉာတိတုိ႔ ခဲြေ၀ ယူတတ္ၾက၏၊ [ သံဃာမ်ားေသာ္လည္း သံဃာကို ေ၀ေလ့မရွိေသာ ပုဂိၢဳလ္ႀကီးမ်ား ကထိန္ရရာ၌လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္တည္း။]

          ထုိခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ား မျဖစ္ေစကာမူ ပေဒသာပင္၌ ပါလာေသာ ေစာင္, ေကာ္ေဇာ, ျခင္ေထာင္, နာရီ, စားပဲြႏွင့္ ကုလားထုိင္စေသာ အလွအပ အခမ္းအနားေတြကုိ သိမ္းဆည္းရ ေနရာခ်ထားရသျဖင့္ နဂုိက တရားႏွင့္ စာေပႏွင့္ ေနေသာ အရွင္ျမတ္တုိ႔မွာ အေႏွာင့္ အယွက္သဖြယ္ ျဖစ္ေနေတာ့၏၊ ထုိ႔ျပင္ ဘာသာေရးကိစၥဆုိ၍ ပဲြတၿခိမ့္ၿခိမ့္ က်င္းပကာ အတီးအမႈတ္ၿမိဳင္စြာႏွင့္ လွဴဒါန္းရန္ သြားၾကျခင္းမွာလည္း အလြန္ တိတ္ဆိတ္ျခင္းကို လုိလားေတာ္မူ၍ ေတာေက်ာင္းမ်ား၌သာ ေမြ႕ေလ်ာ္ေတာ္မူေသာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္၏ အလုိကုိ မဆုိထားဘိ, ယခုေခတ္ သူေတာ္ သူျမတ္တုိ႔၏ အလုိမွ် လည္း မက်ေခ်။

ကထိန္ျပဳျပင္ေရး

ဤျပခဲ့ေသာ အျပစ္မ်ားကုိ နားလည္ၾကကုန္ေသာ ဗုဒၶဥပါသကာ ဥပါသိကာမတုိ႔သည္ ဒူးေနရာဒူး, ေတာ္ေနရာေတာ္ ဆုိသလုိ ဘာသာေရးကိစၥ၌ ပဲြလမ္း သဘင္ အေပ်ာ္အပါးကိုလည္း ေရွာင္ရွားဖုိ႔ရန္ ေတာင္းပန္လုိ ပါသည္၊ မိမိတုိ႔ အလွဴ၀တၳဳႏွင့္ ေက်ာင္းမွာ အသံုး တည့္-မတည့္, အသံုးတည့္ျပန္လွ်င္ သာသနာေရးဆုိင္ရာ ပရိယတ္ ပဋိပတ္ကုိ အားေပးရာ ေရာက္-မေရာက္ကုိလည္းေကာင္း, အက်ိဳးမမ်ားလွ ေသာ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားအတြက္ ႏုိင္ငံျခားသုိ႔ တုိင္းျပည္မွ ေငြမ်ား မထြက္ေစဖုိ႔ကုိလည္းေကာင္း သတိျပဳေစလုိသည္။

          ထုိ႔ေၾကာင့္ ကထိန္ေခတ္ေရာက္၍ လွဴေတာ့မည္ၾကံလွ်င္သကၤန္း အလွဴသည္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္၏ ပထမ ရည္ရြယ္ေတာ္မူခ်က္ျဖစ္ ေၾကာင္း သတိျပဳ၍ ေက်ာင္းတုိက္သံဃာမ်ား သကၤန္းအေျခအေနကုိ စဥ္းစားသင့္၏၊ စဥ္းစား႐ံုႏွင့္ မၿပီးႏုိင္ပါလွ်င္ ျပည့္စံု-မျပည့္စံု ေမးျမန္း ေလွ်ာက္ထားသင့္၏၊ ထုိ႔ေနာက္ တတ္ႏုိင္ေသးလွ်င္ကား ဖိနပ္အတြက္ စဥ္းစားသင့္၏၊ ထုိပစၥည္းမ်ား ျပည့္စံုၾကသည္ဟု ဆုိလွ်င္ ေဆာင္း၀င္ေတာ့မည္ ျဖစ္၍ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ျခံဳထည္ စဥ္းစားသင့္၏၊ ဖ်င္ဧကသီသည္ အလြန္အသံုး၀င္ေသာ ျခံဳထည္ ျဖစ္ႏုိင္၏၊ [ ဖ်င္ဧကသီ က်က်နန ဆုိလွ်င္ ႐ံု၍ ျဖစ္, ရန္း၍ ျဖစ္, ေဆာင္းအခါတြင္ ျခံဳစရာလည္း ျဖစ္ တစ္ခ်က္ခုတ္ သံုးခ်က္ ျပတ္ အက်ိဳးရမည္။]

          ထုိ႔ထက္ပုိလွ်င္လည္း ပရိယတ္ကုိ အားေပးရာေရာက္ေအာင္ စာအုပ္ ခဲတံ မင္အုိး အစရွိသည္ကုိလည္းေကာင္း, ခပ္ျမန္ျမန္ အသံုး ၀င္မည့္ က်မ္းစာအုပ္ကုိလည္းေကာင္း စဥ္းစားသင့္၏၊ ထုိ႔ထက္ ပုိျပန္လွ်င္… ေန႔စဥ္ အသံုး၀င္ႏုိင္ေသာ ပ႐ုပ္ဆီ, လ်က္ဆား, ၀မ္းႏုတ္ေဆး စေသာ ေဆးမ်ားကုိလည္းေကာင္း, သပိတ္ေဆး အ၀တ္ေလွ်ာ္ ေရခ်ိဳးရန္ ဆပ္ျပာကုိလည္းေကာင္း စဥ္းစားသင့္၏၊ ထုိမွတစ္ပါး လူအမ်ားျမင္၍ သင့္ေတာ္ေသာ, က်န္းမာေရးလည္း ညီၫြတ္ေသာ အျခား အသံုးအေဆာင္ လုိရာကုိလည္း စဥ္းစား သင့္၏၊ [ ဆြမ္းကုိ မေကၽြးေသာ္လည္း ကိစၥမရွိ၊ စာသင္တုိက္ျဖစ္လွ်င္ ဆြမ္းေကၽြးမည့္အစား ဆန္ ဆီ စသည္က သာ၍ အသံုး၀င္၏၊] ဤသုိ႔ စသည္ျဖင့္ ကထိန္အလွဴဒါနကုိ ကာလ ေဒသ လုိက္၍ ထုိက္သင့္သလုိ သာသနာအားေပးေသာ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ အနာဂတ္ကာလ၌ ေက်ေက်နပ္နပ္ ျပဳျပင္ၾကပါကုန္။

 

တင္ျပသူ Yanan Sanein အခ်ိန္ 7:47 AM